Recykling statków kosmicznych

Budowa mostu w Kosmostumostowie
Źródło:  L.U.C., Kosmostumostów (teledysk)

Chwała i piękno Kosmostumostowa wynika z wspaniałości zewnętrznych poszyć statków kosmicznych, które wylądowały w dorzeczu Odry. Jak to jednak przy lądowaniach bywa, nie każde kończy się szczęśliwie, a na miejscu katastrofy pozostaje trwały znak lądowania w postaci wraku rozbitego statku. 

O ile wcześniej go ktoś nie rozkradnie... Tak to jednak zwykle bywa, że mniej zaawansowane cywilizacje próbują uszczknąć choć części mocy swoich poprzedników / najeźdźców / zbawicieli czy co tam sobie jeszcze autorzy wymyślili. A że z powodu przepaści technologicznej nie mogą wykorzystać pełni możliwości zaawansowanej techniki, próbują niczym szabrownicy wyłamać choć kawałek materiału, który, w ich wierze, uczyni ich prawie równym bogu... a przynajmniej na tyle silniejszym od reszty, aby objąć nad nimi prym i władzę. Motyw ten pojawia się w Fundacji Asimowa, nie obejdzie się bez niego w Lodowej Powieści Ziemiańskiego, czemuż miałoby więc być inaczej w Kosmostumostowie? Tutaj pozostałości po nieudanych lądowaniach wykorzystane zostały do tworzenia kolejnych mostów, spinających razem lądy po obydwu stronach Odry. A że w naturze człowieka jest lenistwo, to i od mostu zbyt daleko być nie mogło, bo kto to widział nadrabiać tyle drogi tylko po to, aby odwiedzić sąsiada po drugiej stronie rzeki? Tak więc w pobliżu tumskiego ostrowia, szybko powstało sto mostów, a że materiał do ich zbudowania „spadł mieszkańcom z kosmosu”, to i miasto to nazwali Kosmostumostowem. I w ten oto sposób okoliczni mieszkańcy dokonali pierwszego w historii Wrocławia Fantastycznego recyklingu, czyli przetwórstwa odpadów.  

Rewitalizacja smoka

To był chyba najstarszy smok Fantastycznego Wrocławia. Stare, wyliniałe smoczysko, sama skóra i kości – i to wcale nie w przenośni. Starość zasuszyła go od środka już wieki temu. Wyschnięta skóra kurczyła się na nim coraz bardziej, coraz szczelniej opinając kości. Choć w miarę, jak smokowi ubywało wagi i skóra miała coraz mniej do opinania, to i tak jej wysuszenie postępowało znacznie szybciej, a wierzchnia warstwa ochronna wyglądała jakby miała zaraz popękać z tego naprężenia. O pokrywających go dawno temu łuskach ze złota i kamieni szlachetnych zapomnieli już dawno mieszkańcy placu Nankiera.

Zauważyłem go przypadkiem, gdy szukałem Ogrodu Aniołów. Na szybko pstryknąłem zdjęcie, aby go nie zapomnieć, planowałem go jednak odwiedzić za jego życia. Jednak w trakcie remontu Cepelii, nad którą wisiał, smok zniknął. Pomyślałem, że widać remont to za dużo na tak już osłabionego gada. W końcu każdy z nas chyba wie, jak męczący potrafi być nawet remont u sąsiadów, ze swoim hałasem, pyłem, itp. Łudziłem się, że może jedynie tymczasowo przeniósł się gdzie indziej, a kiedyś wróci na swoje stare legowisko.

Gdy budynek zalśnił nowym blaskiem, wciąż z nadzieją zaglądałem. I każde odwiedziny napełniały mnie coraz większą pewnością, że już nie wróci na swoje miejsce. Gdy przechodziłem po raz kolejny, z daleka ujrzałem smoka – i już nadzieja wróciła w me serce. Niestety, z trochę mniejszej odległości widać było że to inny smok, młodszy, silniejszy. Niechętnie więc na niego spoglądałem, młodzika który wypchnął z legowiska swego szacownego poprzednika. A jednak opisać to miejsce trzeba, choćby z szacunku dla staruszka. Gdzieś w głębi serca ledwo tliła się nadzieja, że to jedynie starego smoka podtuczyli...

I dopiero gdy robiłem zdjęcia smoka, przyjrzałem się mu z bliska. Przy pierwszych ujęciach jeszcze tego nie zauważyłem, dopiero przy kolejnych doznałem olśnienia. Przecież ten „nowy” smok jest równie mizerny, jak ten stary. Choć pokryto go nową powłoką ochronnych złotych łusek, to pod ich warstwą widać umęczonego starca. Nadano mu nowego blasku i splendoru, a nowa skóra z pewnością lepiej chronić go będzie od chorób i wpływów środowiska, zarówno tych naturalnych, jak mrozy, deszcze czy grady, jak i od kwasów i innych żrących substancji jakimi traktuje go nasze zniszczone środowisko. Być może to dzięki nowej skórze dożyje jeszcze bardziej sędziwej starości – czego mu z samego serca życzę.

Powiem więcej: mam wrażenie, że gospodarze opiekujący się jego legowiskiem liczą nawet na to, że jeszcze dorobi się potomka. Bo jakież inne mogłyby być przesłanki, aby pod jego legowiskiem umieścić złoty kosz? Oczywiście, że nie będą mogli zabrać sobie zaraz po zniesieniu złotego jaja, jakie z pewnością wykluwa tego typu złocisty smok (bo ten, choć stary, słabowity i schorowany jeszcze do niedawna, w obronie swego dziedzica raczej znajdzie siły i wigor aby potencjalne zagrożenie ogniem przegnać), to nie sądzę, aby jego rodzic miał coś przeciwko aby pozostawić jego opiekunom złote skorupki po wykluciu „maleństwa”, a i te nie lichą będą miały wartość...

Odkupienia szukaj w tumskiej katedrze

To za tym drzwiami czeka
śmiercionośne Odkupienie

Choć Apokalipsa według Pana Jana już w samym tytule nawiązuje do motywów religijnych, to jednak z trudem by szukać w niej odwołań religijnych. Choć pojawia się co prawda postać biskupa, to jednak dosyć szybko zostaje on odesłany do Boga, wraz z całą świtą wspierających go klechów. Nie obywa się jednak bez rytuału nawiązującego symboliką do religii, i to właśnie jej poddawany zostaje środowisko kleryckie, w wyniku... powiedzmy, że w wyniku nadmiernej zapalczywości w wykonywaniu zadań niekoniecznie związanych z wyznawaniem wiary. 

Na umocnionym przyczółku przed mostem Tumskim stali kolejni gwardziści. W sumie trzydziestu ludzi. Podwójna warta z „ostatniej linii życia”, jak nazywali wybrzeże tego kanału Odry mieszkańcy miasta. Za mostem Młyńskim, przy kolejnej rogatce, zebrał się dzisiaj prawdziwy tłum. Zawsze, gdy ktoś szedł na Odkupienie, było tam trochę gapiów. Nigdy jednak, nawet gdy pędzono kilka dni temu pierwszych Wyklętych, nie widziano tu takiej ilości ludzi. Ale nikogo to nie dziwiło, może prócz samych kleryków. Dzisiaj, zgodnie z zapowiedzią Burmistrza, pojawić sie tutaj mieli ci, którzy byli odpowiedziami za ogrom zniszczeń, jakie spotkały Wrocław, Polskę, a może nawet cały świat. To widowisko warte było nawet kilku godzin sterczenia w morderczym upale. 

(Robert J. Szmidt, Apokalipsa według Pana Jana, str. 45) 

Potęga, która ma budzić grozę i szacunek dla władcy

W świecie popromiennych mutantów, nieskażony promieniowaniem człowiek staje się Wyklętym. Wyklętym, za zabicie którego zyskuje się powszechny szacunek i honor. Aby zmazać swe winy, zdrowi muszą poddać się rytuałowi Odkupienia, czyli spotkaniu ze źródłem Zła, leżącym w katedrze niewybuchem bomby atomowej. 

Weszliśmy do wnętrza budowli. Zauważ yłem, że część dachu katedry zniknęła, gruz zaścielał niemal całą posadzkę. Przez otwór wielkości sporego domu wpadało do środka światło zachodzącego słońca. Ledwie przekroczyliśmy próg, drzwi za nami zamknęły się ze zgrzytem. Ułożyłem Pawła na jednej z ławek i usiadłem obok, podtrzymując jego głowę. Oparł się na mojej piersi i cicho pojękiwał. 

– Widzisz, nie jest tak źle – powiedziałem, klepiąc go lekko po ramieniu. – Da się przeżyć. Mo że znajdziemy drogę ucieczki?... 

– Jest źle – odparł. – Nawet gorzej. 

– Dlaczego tak sądzisz? – zapytałem. 

Nie odpowiedział, tylko wskazał na dozymetr przypięty do mojego kombinezonu, a znajdujący się tu przed jego oczami. Wyświetlacz był czarny jak najgłębszy krąg piekieł. Wcześniej nie zwracałem na niego uwagi, ostatni raz chyba wczoraj, przed wjazdem do miasta. Sprawdziłem dozymetr Pawła, był równie czarny. 

[...]

Widok na ołtarz tumskiej katedry - to tu, według autora,
leżeć będzie niewybuch radioaktywnej bomby

Wstałem i rozejrzałem się po nawie. Nie zauważyłem nic niezwykłego. Ruszyłem w kierunku ołtarza, mijając kolejne kolumny. Wkrótce wszedłem na połać gruzu zalegającego na posadzce. Echo moich kroków przestało być tak dźwięczne. Zatrzymałem się po raz kolejny. Słońce zniżało się coraz bardziej i we wnętrzu katedry robiło się coraz ciemniej. Ale nie przy ołtarzu, który zdawał się emanować zielonkawą poświatą. Podszedłem bliżej. Zauważyłem bruzdę prowadząca przez środek posadzki w kierunku drewnianej konstrukcji ołtarza. Zaschło mi w gardle. Wiedziałem już , co znajdę, a mimo to łudziłem się, że to nieprawda. U podstawy połamanego ołtarza leżał pogięty stoż ek metalu, nie dłu ższy ni półtora metra. Jego wnętrze migotało opalizująco w ciemnościach zapadającego szybko zmierzchu. Napisy w cyrylicy i czerwona, ledwie widoczna, gwiazda powiedziały mi wszystko. Wróciłem do Pawła. Usiadłem i objąłem go ramieniem. 

– Ile? – zapytał chrapliwie. – Ile nam zostało?

(Robert J. Szmidt, Apokalipsa według Pana Jana, str. 34/35) 

Mroczne, gotyckie wnętrza katedry, czyli
czy za tymi drzwiami jest jeszcze jakaś nadzieja?

Oczywiście, podobnie jak w przypadku spalenia heretyków na stosie w czasach Świętej Inkwizycji, rytuału Odkupienia nie przeżywa nikt – a skazany jedynie oczyszcza swe życie z grzechów. Jaka jest więc alternatywa dla śmierci w mękach? Ludzie wartościowi dla Jana IV Sobieszczuka mogą dołączyć do jego sił, a ten ogłosi, że Wyklęci uczestniczyli w działaniach wojennych nie z własnej winy, a na rozkaz – a posłuszny mu tłum uzna takich ludzi za swoich. W zamian muszą pomóc tchnąć nowe życie w Rzeczpospolitą i przywrócić jej siłę i wielkość... odtworzyć imperium sięgające od morza do morza. Zmartwychwstała Polska Mesjaszem Narodów – chyba już znamy to z naszej przeszłości, a historia zatacza kolejne koło... 

- Nadal będą nas nienawidzić i zabijać... 

– Myli się pan, panie Henryku – przerwał mu Burmistrz. – Nie słyszał pan nigdy o odkupieniu? 

– Ale co to ma wspólnego z nami? – mruknął Traczyk. 

– Wiele, może mi pan wierzyć, że wiele. On – tu Pan Jan wskazał na płonącego jak pochodnia i wciąż ż ywego Sawickiego – właśnie zmazuje wasze przewiny. Podobnie jak biskup [...] i wasi przełożeni. Wszyscy, którzy przeszli rytuał Odkupienia. 

– To znaczy? – zapytał pułkownik. 

– Wizytę w naszej katedrze – uśmiechnął się Sobieszczuk. – W miejscu, skąd najbliżej jest do Boga. 

(Robert J. Szmidt, Apokalipsa według Pana Jana, str. 63) 

Wielkanocny Zajączek

Wydawało mi się, że pytania w konkursie okażą się dla fanów Achai znacznie łatwiejsze. Jednak tak długa przerwa wydawnicza nie służy pamięci i odpowiedzi nie spłynęło zbyt dużo. Co do odpowiedzi, dalsza część zapowiadana jest parokrotnie w wizjach Mereditha, w których spogląda on w bliżej nieokreśloną przyszłość. Zupełnie niespodziewaną, aczkolwiek poprawną odpowiedzią okazały się też ostatnie zdania trzeciego tomu Achai. Niestety, nikt nie pokusił się na odpowiedź na drugie pytanie i nie stworzył żadnej alternatywnej do autora wersji zdarzeń lub świata stworzonego. 

W związku z tym, wygrana w postaci książki "Pomnik Cesarzowej Achai" ufundowanej przez wydawnictwo Fabryka Słów pojedzie do Chorzowa, a szczęśliwą zwyciężczynią została Silaqui. Z kolei dodatkowa nagroda pocieszenia (w postaci "trójpaku" Achai) pojedzie do Czarnej Hanki z Radzymina za zaskakującą odpowiedź.

Zwycięzcom gratuluję wygranej. Kolejna szansa na zdobycie darmowych książek najprawdopodobniej na najbliższych Wrocławskich Spotkaniach z Fantastyką. 

Tymczasem gdzieś na statku...

Pamiętacie „straszydła” z kina Helios? Dochodzą mnie słuchy, że do Wrocławia zbliżają się kolejne. Gdzieś w otchłaniach ładowni jednego z tysięcy statków zmierzających ku Polsce zaszyły się kolejne. Można przypuszczać, że wykorzystały jakieś odległe efekty przetarcia rzeczywistości i teraz pragną dostać się do Wrocławia, aby skorzystać z kolejnej Niewidzialnej Biblioteki i powrócić do swojego świata? A może to kolejne potwory próbujące zachwiać chybotliwą już równowagę walk między alienem i predatorem w holu kina Helios? Czy jedna ze stron tego konfliktu osiągnie przewagę, a Wrocławiowi zagraża zniszczenie przez wygraną rasę i kolonizacja przez hordę potworów? Z tak szczątkowych informacji ciężko na razie cokolwiek wnioskować, ale z pewnością będę monitorował tą sprawę.

Na granicy różnych Rzeczywistości

Próby poznania strategii walki z potworami

Kto czytał Pratchettowski Świat Dysku, z pewnością słyszał o Niewidzialnym Uniwersytecie. Strzelista wieża, którego ledwie namiastką we Wrocławiu jest nieotwarty jeszcze Sky Tower, ukrywa bibliotekę. Moc zawarta w spisanych tam księgach potrafi prawie* wszystko, włącznie z zakrzywieniem L-przestrzeni. Tylko dzięki temu zjawisko możliwe jest otwarcie bram pomiędzy światami (wszechświatami) równoległymi i poznanie przez nas Świata Dysku.

Rekwizyty do gier

Jak wspomina autor parokrotnie, otwarcie bram między wszechświatami stwarza ogromne zagrożenie, że przez naruszoną osnowę rzeczywistości przedostaną się straszne potwory, zagrażające światu do którego się przedostały. Po stronie Dysku bezpieczeństwo zapewnia małp... AUĆ! Znaczy się, bezpieczeństwo zapewnia orangutan dbający o bibliotekę Niewidocznego Uniwersytetu, po naszej stronie bezpieczeństwo zapewniają na szczęście członkowie wzmiankowanego już wcześniej Stowarzyszenia Wielosfer. To oni z miesięcznym zazwyczaj wyprzedzeniem wiedzą, w której wrocławskiej bibliotece nastąpi przerwanie rzeczywistości i odpowiednio wcześniej wysyłają tam swoją ekipę. Oprócz zapewnienia bezpieczeństwa, ważne jest też zapobieganie panice. Jak pokazują bohaterowie wielu książek fantastycznych, najskuteczniejszym sposobem okazuje się nie zatajanie faktów (wokół tajnej amerykańskiej Strefy 51 krążą już takie mity, że momentami można zwątpić czy Apokalipsa już dawno nie nastąpiła), ale wręcz odwrotnie – upublicznienie tajemniczych wydarzeń maksymalnie szerokiemu gronu, z przygotowanym wcześniej odpowiednio logicznym wytłumaczeniem. Pamiętacie efekt w Pieczyskach z Zapachu Szkła? A może polskiego agenta z Ucieczki z Festung Breslau (i nie mówię tu oczywiście o Hansie Klossie)? Jeśli tak, to już wiecie o czym mówię.

I jak tu wierzyć prawom fizyki?

Niech nie zmyli was pozorna różnica w nazwie wydarzenia, bo przecież znaczenie słów pozostaje to samo, a różnicę można zwalić na tłumaczenie polskiego wydawcy serii Świata Dysku. Wystarczy przyjść samemu, aby przekonać się że w Niewidzialnej Bibliotece spotkać można światy obce Ziemi. Tak więc pojawia się tu pratchettowskie Ankh-Morpork, pojawiają się moskiewskie zombiaki znane chyba z serii Metro 2033, nie obejdzie się oczywiście bez sławetnego Jakuba Wędrowycza. Z góry muszę zapobiec waszym obawom, tych potworów nie trzeba się bać. Na szczęście, organizatorzy sprawili, że potwory pojawiają się w postaci bezpiecznej dla uczestników, bo pojawiają się w postaci gier planszowych czy karcianych. Tak więc każdy przychodzący może spróbować swych sił w walce o zachowanie naszej Rzeczywistości i choć trochę odciążyć Wielosfer od ich ciężkiej pracy, nie ryzykując jednak niczym w razie przegranej. Możecie sami sprawdzić, czy zombiaki lepiej zatrzymuje moskiewski koktajl Mołotowa, czy podlubelska kosa i bimber. Równie dobrze może spróbować zająć miejsce Lorda Vetinariego panującego w Ankh-Morpork, choć do wyboru pozostaje także rola Kapitana Marchewy. Zarówno dla wiecznych ślamazar jak i dla będących w ciągłym ruchu istnieje możliwość poznania świata pędzących żółwi, gdzie nic nie jest takie, jak u nas. Można nawet próbować wczuć się w architekta – tworząc wieże i inne konstrukcje przeczące ziemskiej fizyce. Choć byłem już świadkiem kilku „przetarć rzeczywistości” w kilku różnych Bibliotekach, to wciąż nie znam jeszcze wszystkich potworów, które przychodzą odwiedzić Miasto Spotkań Różnych Rzeczywistości.

Członkowie Wielosferu z chęcią wytłumaczą zasady gier

PS. Na czas trwania Niewidzialnych Bibliotek, zalecam nie próbować niszczyć książek czy zmieniać ich porządku. W końcu nigdy nie wiadomo, czy „przetarcie rzeczywistości” nie pozwala na krótkotrwałe odwiedziny Bibliotekarza z biblioteki Niewidocznego Uniwersytetu. Zresztą na co dzień też nie polecam, bo niezbadane są L-przestrzenie. Proszę czytać spokojnie, nie wyrywać kartek i nie przeginać grzbietów.

* prawie – nie potrafi jedynie odczarować panującego tam orangutana – Bibliotekarza do oryginalnej postaci. Ale to tylko z powodu celowego zniszczenia przez samego niezainteresowana ksiąg zawierających odpowiednie zaklęcie. To zresztą jedyny przypadek wandalizmu książkowego zanotowanego w Niewidzialnej Bibliotece, nawet uwzględniając mole książkowe.  

Konkurs, czyli książki do rozdania

Andrzej Ziemiański, Pomnik Cesarzowej Achai
(zapowiedź okładki)

Imperium karmi się krwią swoich żołnierzy.

Wieczne wojny pochłaniają wciąż więcej i więcej istnień. Szkoda czasu na szkolenie żołnierzy – wystarczy, że potrafią stać w szeregu i trzymać karabin. Strzelać nauczą się w boju.

Oto cena przetrwania tysiącletniego cesarstwa. 
Pomnik Cesarzowej Achai, zapowiedź

Z pewnością fani Andrzeja Ziemiańskiego już wiedzą, że wkrótce, bo 4 kwietnia, odbędzie się premiera kolejnej jego powieści, Pomnika Cesarzowej Achai. Oczywistym wydaje się skojarzenie, że będzie to kontynuacja znakomitej Achai, opowiadającej o zmiennych losach księżniczki Troy, której losy raczej nie kojarzą się z dworskim życiem. Zapewne nowa książka ta nie będzie zaskoczeniem dla uważnych czytelników, bo już w samej Achai pojawiają się pewne napomknienia sugerujące, że Achaja nie stanowi zamkniętej całości, a gdzieś w odległej dla bohaterów przyszłości pojawią się wydarzenia, które jeszcze nie pasują do tego, co działo się w dawnym świecie Achai.

Ktoś zastanawiałby się, czemu wspominam o tej książce, która (poza osobą autora) nie ma żadnego związku z Wrocławiem. Otóż dzięki wspaniałomyślności wydawcy książki, wydawnictwa Fabryka Słów, będę miał dla Was 2 książki do rozdania. Obydwie do wydania tylko dla wiernych fanów Achai. Aby udowodnić, że się do nich zaliczacie, musicie się wykazać co najmniej dobrą znajomością książki i udzielić odpowiedzi na co najmniej jedno pytanie konkursowe.

Pierwsze pytanie wymaga wyłącznie znajomości książki, a brzmi ono:

Motyw z okładki książki A. Ziemiańskiego "Achaja", t. 1

1. Podaj gdzie w Achai (w dowolnym tomie) pisarz zapowiada przyszłe wydarzenia (nie opisane w Achai) i sugeruje, że wydana zostanie kolejna część Achai?

Wśród wszystkich autorów odpowiedzi wylosowana zostanie pierwsza z książek. Druga wymagać będzie nie tylko znajomości książki, ale także wykorzystania własnej wyobraźni. Aby ją wygrać, należy trochę dokładniej wgryźć się w wizje przyszłości i po krótce opisać 

2. Jak według Ciebie wyglądać będzie świat przedstawiony w „Pomniku Cesarzowej Achai” 

Motyw z okładki książki A. Ziemiańskiego, "Achaja" (tom 2)

Achaja, księżniczka królestwa Troy
z tatuażem luańskiej kurtyzany 

Do Waszego wyboru pozostawiam, jaką część wizji chcecie opisać: fabułę, interakcje między bohaterami, stosunki geopolityczne, bronie stosowane w nowych częściach. Można skupić się na kontekście książki, można skupić się na jednym z wielu wątków, można wreszcie opisać jak te wątki splotą się w jedną całość. Druga książka powędruje z pewnością do twórcy najciekawszej wizji, nawet jeśli nie do końca utrafi w pomysły autora (choć nie dopuszcza się zupełnej dowolności, opisy choć trochę muszą się zgadzać z tym, co zapowiadają postaci opisane przez Ziemiańskiego).

Odpowiedzi proszę wysyłać mailowo na adres:

wroclaw.fantastyczny@wp.pl lub

 wrocfan@wp.eu

Rozwiązanie konkursu opublikowane zostanie w dniu premiery książki, do tego dnia należy więc składać swoje odpowiedzi (4 kwietnia). W przypadku, gdyby we Wrocławiu odbyła się wcześniejsza prapremiera książki (a podobno istnieje taka możliwość), za termin zakończenia konkursu uzna się dzień prapremiery wrocławskiej (informacje będą publikowane zarówno na stronie, jak i na facebookowym fan-pagu)

PS. Aby nie zawężać grona zwycięzców, osoby które wygrają egzemplarz Pomnika Cesarzowej Achai za najciekawszą wizję świata, nie będą już brane pod uwagę w losowaniu.

UWAGA!!! Wszystkie odpowiedzi proszę wysyłać mailowo. Wszystkie odpowiedzi udzielane w postaci komentarzy pod niniejszym postem lub na profilu facebookowym będą usuwane i nie będą brane pod uwagę w konkursie.

A poniżej krótki fragment z nowej książki:

"Pomnik cesarzowej Achai był tak duży, że wyrastał nawet nad okoliczne skały. Kai skrzywiła się patrząc na wykute w kamieniu wyobrażenie dziewczyny sprzed paruset lat. Miała dziwną twarz o wyrazie arogancji i pewności siebie, patrzyła gdzieś w przestrzeń, ponad piaskami pustyni otaczającymi szkołę czarowników. Ciekawe czy naprawdę była taka brzydka, czy to tylko wyobrażenie nieznanego rzeźbiarza, który uważał, że cesarzowa powinna wyglądać chamsko i butnie? Chwała cesarstwa przede wszystkim, ponad kobiecość? Podobno baba była tak dobra w mieczu, że pokonała samego Viriona. Kai pamiętała to z nudnych wykładów w szkole. Kurza dupa! Wzruszyła ramionami. A kto to był Virion?"

Andrzej Ziemiański, Pomnik Cesarzowej Achai