Horroday czyli festiwal grozy

No to nam się strasznie we Wrocławiu porobiło. Jeszcze dwa lata temu nie było żadnego festiwalu grozy, a tu na przestrzeni dwóch lat dwie cykliczne imprezy powstały. Najpierw w zeszłym roku powstało zorganizowane przez leśnicki zamek zamczysko, którego kolejną edycję zobaczymy już wkrótce. Później Biblioteka Dolnośląska chyba nieuważnie obserwując poczynania zamku stwierdziła: to skoro nikt nic takiego nie robi, to my (oczywiście jako pierwsi we Wrocławiu) zrobimy festiwal grozy. No cóż, mimo trochę oszukańczego i nadmiernego szumu medialnego, imprezę zobaczyć trzeba było.

Dlatego też w sobotę późnym porankiem udałem się na rynek i do rzeczonej biblioteki. Chociaż już przed budynkiem pojawiło się stoisko reklamujące, to jednak w środku można już było zwątpić czy to na pewno dobry adres. W sumie później zauważyłem, że już w holu pojawiają się gustowne strzałeczki wskazujące gdzie podążać poszukując grozy, jednak były one na tyle małe, że dopiero na schodach można je było zauważyć. Biorąc pod uwagę chyba całkiem sporą ilość plakatów reklamujących imprezę można było przed schodami postawić jakąkolwiek zaporę z plakatem blokującą przejście do nieużywanej w sobotę dalszej części parteru kierując potencjalnego uczestnika festiwalu od razu na górę. No, ale koniec końców udało się trafić na właściwą część festiwalu.

Grabiński na rozgrzewkę

Michał Budak, Carpe Noctem

Na pierwszy ogień poszedł Grabiński, omawiany przecież całkiem niedawno na Wrocławskich spotkaniach z fantastyką. Michał Budak z serwisu Carpe Noctem (dodajmy: ubrany w t-shirta z podobizną pisarza) rozpoczął swoją prezentację od analizy skąd się Grabińskiemu mogło wziąć takie zamiłowanie do grozy i fatalizmu. Otóż Stefan Grabiński był człowiekiem chorym na gruźlicę, co w ówczesnych czasach oznaczało „życie z wyrokiem”, podobnie jak ma to miejsce w czasach nam współczesnych w przypadku osób z rakiem. Dorzućmy do tego tajemnicza chorobę ręki, która rozpoczęła się przypadkowym skaleczeniem w dzieciństwie, a ciągnęła się przez długi czas i już mamy obraz pisarza tragicznego, który nie widzi dla siebie jasnej przyszłości. Dodajmy jeszcze głęboką religijność i już mamy postać, która musi do swojego opowiadania wrzucić wątki uciekające normalnemu pojmowaniu, a przy ówczesnej niechęci społeczeństwa do wszelakiej fantastyki raczej nie można było się spodziewać powieści pełnej krasnoludów i elfów. Pisarzowi pozostało więc pomieszanie głębokiej realności, elementów metafizycznych i rzeczy postrzegalnych i zrozumiałych dopiero gdzieś na pograniczu szaleństwa. Dlatego też pisarz stworzył nowe zjawisko „naukowe”, psychometrię – kumulacji uczuć człowieka w posiadanych przez niego rzeczach. Przykładem jest tu chociażby opowiadanie, w którym bohater postanawia powziąć śmiertelną zemstę na kimś innym. Decyzja ta przypadkowo powstaje w nim w czasie poprzedzającym wyrzucenie garnituru, który potem zostaje zebrany ze śmietnika przez jakiegoś przypadkowego bezdomnego. Jak się później okazuje, garnitur zdążył już tak przesiąknąć pragnieniem zemsty, że jego przypadkowy znaleźca zupełnie nieświadomie staje się jej zemsty i zabija upatrzoną przez poprzedniego właściciela ofiarę.

Piotr Mateja, Carpe Noctem

Wcześniej wspomniałem o fataliźmie, na który pisarz był wręcz skazany z racji swoich chorób. Dzięki Michałowi Budakowi zwróciłem uwagę na dosyć specyficzny typ fatalizmu ukazany w książkach Grabińskiego. Otóż zazwyczaj fatalizm oznacza, że tragiczne zdarzenia mają nadejść i cokolwiek byś nie robił, do zdarzenia dojdzie i już. Bo tak nam było pisane. U Grabińskiego jest raczej odwrotnie: to bohaterowie dążą do zdarzenia tragicznego tylko po to, by przepowiednia się spełniła. Przykładem jest tu chociażby opowiadanie, w którym przypadkowy bezdomny mówi bohaterowi opowiadania że widzi w jego czole dziurę po kuli z pistoletu. Gdy chwilę później nasz bohater zupełnie przypadkowo słyszy, że pod określonym adresem ktoś chce popełnić samobójstwo, dochodzi do wniosku że to musi być przeznaczenie i pędzi pod wskazany adres. Zgodnie z zasłyszaną informacją znajduje tam osobę próbującą targnąć się na życie, której odbiera pistolet i sam sobie strzela w głowę. Podobna sytuacja następuje w kolejnym opowiadaniu, w którym jeden z członków ekipy konduktorskiej, jadąc pociągiem widzi Smolucha, pociąg widmo który zapowiada katastrofę. Gdy jednak okazuje się, że pociąg już prawie dojechał do stacji a nie zapowiada się żadna tragedia – więc sam przestawia zwrotnicę aby tylko doprowadzić do tragicznego zderzenia rozpędzonych kolosów ruchu.

Po zakończeniu pogadaniu o Grabowskim, Carpe Noctem nie oddało nikomu prowadzenia imprezy, zmienili się tylko prelegenci i Michał Budak ustąpił miejsca Pawłowi Mateji, który przedstawił nam początki polskiej literatury grozy. Jak się okazuje, jej początki można odnaleźć jeszcze w średniowieczu a co ciekawsze, horrory pisali także pisarze znani nam ze szkolnych lektur, jak Bolesław Prus. Niestety, prelekcja przekazana była w sposób iście encyklopedyczny, mało było ciekawostek dotyczących życia pisarzy ani zachęcających do przeczytania ich książek, choć mimo tego do listy autorów godnych zapoznania się z ich treścią dopisałem sobie Ludwika Sztyrmera, Józefa Bohdana Dziewońskiego i Jana Huskowskiego.

Taki dziwny horror

Agnieszka Adamek i Rafał Głombiowscy, twórcy filmu "Strange Sounds"

Jako iż Biblioteka Dolnośląska w swoich zasobach ma nie tylko książki, ale i szeroko pojęte „utwory multimedia”, to w programie pojawiła się także prezentacja filmu „Strange Sounds”. No cóż, jeśli mam coś powiedzieć o tym filmie, to z pewnością początek jego tytułu, „strange”, doskonale oddaje co o nim myślę. Jeśli jednak koniecznie chcecie opinii w języku ojczystym, to dorzucę określenia... specyficzny? Artystyczny? Ciężki niezrozumiały film, w którym nie wiadomo o co chodzi, trzymający widza przez cały czas w stanie niepotrzebnego napięcia i strachu z czasem powoduje zobojętnienie, a gdy widz dotrwa wreszcie do finalnej sceny, to pozostaje w nim zdziwienie: phii, tylko tyle, nic spektakularnego. W ogóle zakończenie wydaje się zupełnie oderwane od reszty filmu. 

Wyjaśnienia autora nie wiele pomogły. Jak się okazuje, film miał być rozwinięciem rozważań na temat zjawiska z pogranicza białego szumu, dziwnych dźwięków przypadkowo odbieranych na falach radiowych, których znaczenia nikt jeszcze nie odkrył. Lakoniczność wypowiedzi na temat samego filmu i ciekawość twórcy w kwestii tego, jak film został odebrany wywołuje we mnie wrażenie, że dyskusje na temat „co autor miał na myśli” nie mają sensu i że autor nic nie miał na myśli. Film miał w widzu budzić pytania – lecz wydaje mi się, że więcej pytań wzbudziłoby rozwinięcie np. wątku starej kobiety i jej zdjęcia, o ile nie zamknąłby ich jakimś zamknięciem rodem z horroru. Słowem, nawiązując do twórczości Grabińskiego, być może problemy techniczne ze sprzętem miały być jakimś wieszczym fatalizmem w dziedzinie tego filmu, tylko tym razem ludzie mu się przeciwstawili.

Jak przeżyć zombie-apokalipsę?

Kolejnym punktem było przetrwanie zombie apokalipsy, który zaprezentowany został w nietypowej (zdecydowanie ciekawej) formie. Członkowie grupy ASG-owej grupy Semper Parati Vratislavia odeszli od klasycznej formy prelekcji na rzecz 3 równoległych stoisk tematycznych. Zupełnie przypadkowo zacząłem od stoiska z bronią białą, gdzie oprócz sposób walki z nieumarłymi odbywało się starcie dwóch koncepcji pozbycia się zombie: uśmiertelnienia zombie poprzez odcięcie mu głowy oraz unieruchomienia poprzez rozwalenie mu nóg. Trzeba przyznać, że była to dosyć ciekawa dyskusja dwójki oponentów, z której można się było dowiedzieć czemu na przykład w przypadku zombie-apokalipsy warto mieszkać w pobliżu Ikei i co w takim przypadku z niej warto zabrać, a czym lepiej sobie nie zawracać głowy bo okaże się nieużytecznym szrotem.

Zbiorowe usztywnianie nogi ofierze

A gdy już walczymy z zombie w zwarciu, hand-to-hand, to zawsze może nam się stać coś złego. Zupełnie przypadkowo kolejnym stanowiskiem na które trafiłem okazały się pokazem udzielania pierwszej pomocy w warunkach zombie-apokalipsy. Wielu z was powie „eee, znowu ta nuda co na obowiązkowych szkoleniach z BHP w pracy”? Otóż właśnie nie. Bo chociaż zakres przedstawionej wiedzy był ten sam, to sposób prowadzenia był zdecydowanie odmienny od klasycznego podejścia. I znów można było się spotkać z dawką humoru, nieszablonowym prowadzeniem i bardzo emocjonalnym przekazem. Przy okazji można się też było dowiedzieć, czemu w przypadku zombie-apokalipsy warto mieszkać w pobliżu Ikei i czego raczej jednak z niej nie brać ze względu na zbyt słabą jakość.

W zasadzie logiczne byłoby, aby strategie przetrwania zacząć od broni palnej i trzymania wroga na dystans jako pierwszego etapu walki. Jednak akurat to stoisko było początkowo zbyt okupowane, bo wszyscy doszli do takich wniosków, a ja z kolei stwierdziłem: no przecież co tu można wymyślić nowego? Chyba tylko to, co wie każdy, kto obejrzał w życiu chociaż kilka filmów wojennych: muszka, szczerbinka, oddech, spust – i bach, wroga nie ma. Aha, no i jeszcze odbezpieczyć. Gdy jednak na stoisku zrobiła się trochę większa pustka, to też jakoś tam trafiłem i mocno się zdziwiłem: bo oprócz tych, jakże oczywistych, banałów, było też trochę informacji, które z pewnością zna każdy praktyk, jednak mogą być one zupełnie mniej oczywiste dla osoby nieobeznanej z bronią. A więc było o tym, czy może się skończyć przypadkowe potknięcie gdy łazimy z bronią i czemu, przy nieumiejętnym użytkowaniu, 4 czy 5 pocisków to może być trochę zbyt mało gdy stoimy przed zaledwie dwójką wrogów.

Jak użyć zabytków do stworzenia grobowej atmosfery?

Po tak emocjonującym pokazie dobre wrażenie totalnie zepsuł Hannibal Smoke. Pozornie to nie mogło się nie udać. Chociaż przedstawiony przez niego temat zabytków popadających w ruinę interesuje mnie bardziej jako turystę niż fana fantastyki, to miałem ochotę zadać mu nawet kilka pytań. Niestety, totalnie bezemocjonalny i płaski ton wypowiedzi nie zawsze się sprawdza. Oczywiście, był on fajny w wykonaniu Zuli, gdy na Fantasy Expo podeszła do niej rozhisteryzowana cosplayerka i z płaczem, bo buu, tragedia, buu, farbka zginęła, buu, płacz, histeria, tragedia, płacz, bo ona tu była, płacz, tragedia, histeria. I zamiast zrobić to, co zrobiłaby większość ludzi, zamiast przytulić, pocieszyć – nie, zamiast tego zupełnie bezmocjonalnym tonem zaczęła wypytywać, ale o co chodzi, ale przecież tu nie ma żadnego problemu, no przecież to da się wytłumaczyć, nic się nie stało, słowem – totalne uziemienie uczuć. Niestety, takie podejście nie zawsze się sprawdza. I oczywiście, nie spodziewałem się faceta który niczym Zeus gromowładny będzie rzucał piorunami we wszystkich winnych tego stanu rzeczy – ale mimo wszystko, rytmiczne niczym uderzenia metronomu artykułowanie z siebie wszelkich prawd objawionych, z ukrytą w głosie nutką dekadencji, bo przecież to już wszystko przeminęło, i nie wróci, i w ogóle blablablabla... monotonnne marszowe stacatto w połączeniu z półmrokiem zasłoniętych rolet wprowadziło do sali grobowy nastrój, co nie jestem pewien czy było celowym zamierzeniem organizatorów Horror Day.

(w tym miejscu autor relacji postanawia porzucić zarówno resztę prelekcji Hannibala, jak i prezentację filmów o zabójczych zwierzętach, bo człowiek żyć musi i posilić się kiedyś też trzeba, aby kiszki grające mu marsza nie przeszkadzały kolejnemu pisarzowi w spotkaniu).

O tym jak Stefan Darda stał się polskim Frankensteinem

Stefan Darda

Kolejną atrakcją wieczoru (bo trzeba przyznać, że pora zrobiła się już bardziej horrorowa niż na początku imprezy) był Stefan Darda, polski pisarz grozy, co ciekawsze umieszczonej w polskich realiach. Oprócz klasycznych pytań o plany wydawnicze, o to skąd autor bierze pomysły, oprócz standardowej sztampy takich spotkań pisarzowi udało się przekazać jednak kilka ciekawostek. A więc było o pewnym restauratorze, który początkowo czynił wielkie zarzuty autorowi, że zamiast napisać coś lekkiego i pinknego o swych rodzinnych stronach postanowił pokazać Polesie jako krainę straszną i niebezpieczną, pełną czychających na nierozważnego turystę nieszczęść i zagrożeń. W opinii restauratora miało to wpłynąć niekorzystnie na ilość odwiedzających którzy zwyczajnie będą bali się przyjeżdżać w tak niebezpieczne okolice. Z jakimż to jednak zdziwieniem kilka lat później ten sam restaurator opowiadał pisarzowi o tym, że ilość turystów nie tylko zmalała, ale wręcz wzrosła, bo grono klasyków turystyki wzbogaciło się o stadko fanowskich „dziwolągów”, którzy czy to na pewno ta sama knajpa co w książce, czy są te same potrawy, itp. itd.

A już skrajnie ciekawym przypadkiem było, gdy na jednym ze spotkań autorskich podszedł do pisarza jeden z fanów i przedstawia się, że jest jedną z książkowych postaci z Krasnobrodu. Oczywiście, niejeden fan wczuwa się w postać, że nie wspomnę o cosplayerach którzy usilnie starają się wyglądać dokładnie tak samo jak ich ulubiony bohater – no, ale tym razem okazało się, że wspomniany fan potrafił nawet udokumentować dowodem osobistym, że nie tylko pochodzi z książkowej miejscowości, ale nawet nazywa się tak samo jak jeden z bohaterów. Jak sam autor wytłumaczył, jest to przypadek chociaż nie do końca, ale jednak po trosze przypadkowy. Otóż żeby tekst był autentyczny, autor researchu dokonywał nawet na cmentarzach, sprawdzając nazwiska i imiona najbardziej popularne w czasach, w których umiejscowił fabułę swoich opowiadań. I choć szanse na to, że mieszając imiona i nazwiska z płyt nagrobnych trafi na żywego człowieka są rzędu jedna na milion, ale jak udowodnili naukowcy Świata Dysku, szanse jedna na milion sprawdzają się w 9 przypadkach na 10.

Koniec spotkania autorskiego to nie koniec udziału Stefana Dardy na Dolnośląskim Festiwalu Grozy. Całość strasznych poczynań biblioteki domykał panel dyskusyjny o teraźniejszości i przyszłości polskiej grozy, o powstałej nagrodzie im. Grabińskiego. Choć co prawda wytrwałem do końca, jednak był to panel tematycznie chyba bardziej dedykowany do pisarzy i wydawców niż do czytelników, więc i wniosków wartych uwiecznienia w nim nie zauważyłem i udałem się w drogę do domu, o dziwo nadzwyczaj spokojną nie okraszoną żadnymi wydarzeniami. A może po całym tym Horror-dayu nasiąkłem już taką aurą grozy że wszystkie lokalne strachy wolały usunąć mi się z drogi?  

Niucon - czyli chaos nieopanowany

Niucon – konwent, który miał się pojawić na blogu jeszcze w zeszłym roku, ale mi wypadł w tym okresie jakiś wyjazd rodzinny, a poproszeni o pomoc „redaktorzy pomocniczy” jakoś się wykruszyli. A dokładniej stwierdzili, że w zasadzie nie ma o czym pisać. Więc w tym roku postanowiłem zweryfikować to osobiście. I okazuje się, że jest o czym pisać, choć w kwestii ilości zauważonych pozytywów raczej nie będę się wyróżniał na tle zeszłorocznej opinii.

Ale zacznijmy od początku. Chociaż informacje w necie były dosyć wyraźne, to idąc w nieznany sobie teren postanowiłem udać się pod oficjalny adres szkoły, który chociaż mogłem zidentyfikować na internetowych mapach. Na miejscu okazało się, że faktycznie, standardowe wejście do konwentowej szkoły jest zamknięte, a na drzwiach wisi kartka, że wejście od drugiej strony (czyli tak jak głosiły wszelkie znaki na niebie i w internetach). Niestety, zamiast symbolicznej „mapki” pokazującej, że należy obejść zamknięty ulicami kwartał podana była informacja, że należy pójść „w prawo i w prawo”. Co prawda kierunku postępowania łatwo było się domyślić z „ukształtowania terenu”, ale dosłowne potraktowanie zaleceń prowadziłoby do zabłądzenia w zupełnie niewłaściwym kierunku. Widać parę osób miało wcześniej problemy z trafieniem, bo organizatorzy postanowili uściślić co rozumieją pod pojęciem „prawo”, bo myślę, że wiele osób pod tym pojęciem rozumie zupełnie inny kierunek niż orgowie. 

Od Annasza do Kajfasza, 

czyli obchodzimy „węża z ludzkich głów”

Walcząc z biurokratyczną hydrą...

Obejście budynku i bez podpowiedzi nie stanowiłoby większego wyzwania i po kilku minutach docieram na właściwe miejsce, i parafrazując pewną polską mało śmieszną komedię, „oczom mym ukazał się las”. Konkretniej, las kolejkowiczów, bo kolejkonem to się niucon mógł ładnym pochwalić, i to w ładnych kilka godzin po rozpoczęciu konwentu, co nie świadczy zbyt dobrze o organizacji. Jako iż kolejkon raczej przypominał objedzonego, spasionego węża leniwie odpoczywającego po walce o żywność niż żwawą anakondę goniącą potencjalna ofiarę, postanowiłem sprawdzić, czy nie ma oddzielnego „okienka” dla mediów. A że oddzielnego stanowiska nie było, to trzeba było zacząć od dowolnego, przypadkowo wybranego stolika. Okazało się, że przeznaczenie skierowało mnie do właściwego osobnika, odpowiedzialnego właśnie za media, który jednak odesłał mnie do kolejnej osoby, która rzekomo ma otwarty plik w excelu. Jednak wskazana osoba twierdziła, że to gdzie indziej, że proszę się zgłosić do tamtej osoby (wskazując na osobę, od której właśnie zostałem skierowany). No cóż, klasyczne od Annasza do Kajfasza, kręciłbym się pewnie niczym Asteriks i Obeliks w swoich 12 pracach... na swoje szczęście doświadczenia z dzieciństwa, kiedy to człowiek kręcił się wiele po różnych terenach, a za jedyny GPS służyła mu rada „koniec języka za przewodnika”, pomogły uniknąć krążenia w kółko. Krótka odpowiedź: „ale to ON właśnie mnie tu przysłał”, sprawił, że biurokratyczna hydra sama wzięła się za urywanie sobie głów, a ja dostałem przynależny mi identyfikator z napisem „medium” i rysunkiem wiedźmy spoglądającej w szklaną kulę. To już wiecie, czemu mnie wzięło na przypominanie sobie polskich, kiepskich moim zdaniem, komedii? No cóż, organizacja Niuconu kojarzyła mi się z kolejną komedią omyłek, niestety znów mało śmieszną. 

Ale z pozytywów, muszę przyznać, że pomysł zrobienia charakterystycznych identyfikatorów w zależności od rodzaju akredytacji bardzo mi się spodobał, mimo iż akurat rysunek odpowiadający mediom nie był tym, który chciałbym najbardziej. Ale narzekać nie mogę, pomysł fajny. Teraz już mogłem rzucić się w wir konwentowych zdarzeń.

Oczywiście, na początek rozpoznanie, czyli ganiam po korytarzach, obglądam stoiska, robię rozeznanie gdzie znajduje się która sala. Na którymś stoisku nawet wypatrzyłem książkę która mogłaby mi się spodobać (chociaż też miałem wrażenie, że sprzedawca bardziej próbuje wyczuć co mi się może spodobać i do tego, a nie do treści, dopasować opis książki, ale co tam, zaryzykować można) ale postanowiłem kupić ją później, a z zaganiania i zapomnienia na którym piętrze postanowiłem zrobić to dnia następnego. Niestety, następnego dnia tego tak mało mangowego stoiska nie było... 

Tak więc całe popołudnie i cały wieczór zszedł mi chyba na przeglądaniu stanowisk i robieniu zdjęć. Ciekawych atrakcji zbrakło...

Powtórka z Annasza i Kajfasza

Następny dzień niestety znów trzeba było zacząć od biurokracji. Okazało się, że choć (zupełnie niecelowo) niuconowski identyfikator był chyba najlepiej przeze mnie traktowanym konwentowym identyfikatorem, to do następnego dnia się nie uchował. No cóż, papier nie należy do materiałów wytrzymałych, zwłaszcza cienki i gdzieś mi się urwało kółeczko, przez które przewieszona była wstążeczka i identyfikator sobie odleciał w niewiadomym mi momencie i kierunku. Wydawałoby się, że skoro mam bransoletkę (która rzekomo miała być głównym wyznacznikiem prawa wstępu na konwent, a na którą ochrona w ogóle nie zwracała uwagi), to wydanie kolejnego identyfikatora nie będzie stanowiło problemu... no cóż, i znów poczułem się jak w starym, komunistycznym urzędzie, otoczony przez niekompetentnych urzędników którym się nic nie chce. Inaczej nie daje się wytłumaczyć tego, że mimo iż helperzy na stoiskach nie mieli nic do roboty, to zostałem wysłany tam, gdzie ogry zjadają niewinnych uczestników za samo wejście – czyt. do pomieszczeń za tabliczkami „zakaz wstępu” czy „Przejście dozwolone tylko za zgodą organizatorów”. I aż dziwne, że orgowie będący nawet nie w stanie „ja chcę kawy” - raczej w stanie „mamusiu ja chcę spać” albo „pierwsza kawa... za jakąś godzinę dojrzeję do tego pomysłu i wyczołgam się z wyrka” byli bardziej w stanie ogarnąć co się dzieje w tym chaosie niż obudzeni i rzekomo pracujący już helperzy. Koniec końców okazało się, że mimo rzekomo sporego nadmiaru, identyfikatory medium już się skończyły (podobno będące w jeszcze większym zapasie identyfikatory wystawców też się skończyły, i to jeszcze pierwszego dnia) i z braku laku dostanę zwykły identyfikator uczestnikowski, który rzekomo nie miał sprawiać większych problemów. No cóż, problemy wyszły, ale o tym opowiem później. Ważne, że znów byłem osobnikiem mającym prawo do szwendania się po konwencie.

Atrakcje konwentowe, sztuk: 3

Przykładowy "scenariusz śmierci"
do DeathNote'a

No cóż, niespecjalnie wiele atrakcji konwentowych udało mi się wypatrzyć, a i poziom ich wiele pozostawiał do życzenia. Jedną z nich była dyskusja o tym, co byś zrobił mając Deathnote'a. Pomijając (chwilowo, skoro o nim wspominam, to z pewnością do niego wrócę) że prelegent sam się pochwalił tym, że zawodowo jest BHP-owcem, i jak to bezpieczny jest ten konwent w przeciwieństwie do nich, początkowo dobrze mi się słuchało rozważań, jak wykorzystać taki niosący śmierć zeszyt. A więc: jak byś sprawdził, czy to prawda? Kogo byś zabił pierwszego? Skoro zadziałało – to skąd masz pewność, że to działanie zeszytu a nie przypadek? Prowadzący co rusz pokazywał, jak bardzo rozwiązania uczestników panelu zbliżone są do zachowań typowych psychopatów. Niestety, po pierwszych kilku osobach i zweryfikowaniu, że zeszyt faktycznie działa tak jak wynika z opisu, po kilku urozmaiceniach zasady o opcję, że niektóre zasady mogą okazać się fałszywe, zarówno uczestnikom jak i prowadzącemu skończyłaby się inwencja. Niby dyskusja się kręciła, ale jakoś tak głównie stała w miejscu. Jedyną inicjatywę wykazywał osobnik, który oczywiście doskonale wie, jakby się zachowywał w obcych sobie psychologicznie, zdecydowanie stresowych dla normalnego człowieka sytuacjach, a jedyna jego postawa to: zabijam, zabijam, zabijam. Bez pomysłu kogo, jak – po prostu zabija, kogo popadnie, gdzie popadnie, bez zastanowienia się nad konsekwencjami, itp.

Drugim godnym zainteresowania punktem była dyskusja o cosplayu jako pasji... lub masochiźmie. Co do tego punktu, mimo trochę zbyt biernej grupy dyskusyjnej, nie mam większych zastrzeżeń, bo prowadząca (Neko) całkiem dobrze prowadziła. Z jednej strony nie zamykała dyskusji nad żadnymi punktami tylko dlatego, że poszło to w niewłaściwym kierunku, z drugiej strony – gdy już faktycznie temat się kończył zaczynała kolejny. Trzeba też jej przyznać, że była przygotowana do dyskusji, w zanadrzu miała zestaw pytań który z jednej strony trochę kierunkował dyskusję, z drugiej – pozwalał szeroko spojrzeć na kwestie związane z cosplayem, zarówno organizacyjne, hobbystyczne jak i finansowe. Równocześnie myślę, że nie zaszkodziło by także organizatorom cosplayowych konkursów posłuchać części tych dyskusji.

Trzecią atrakcją miała być dyskusja o cosplayerach bawiących się w obróbkę zdjęć. Niestety, tutaj poziom był tragiczny. Zamiast profesjonalnej dyskusji, miałem raczej okazję zobaczyć trajkotające nastolatki, których jedynym celem w życiu były hejtujące plotki. Bo oni są źli, źli, źli, a my jesteśmy dobre, dobre, dobre... a oni są źli, źli, źli, a my jesteśmy dobre, dobre, dobre... jeśli ktoś pamięta Dzień świra i scenę w pociągu, to dokładnie tak samo wyglądał ten panel, tyle że zamiast super, super, super leciał hejt ukierunkowany na dwójkę konkretnych cosplayerów. Typowe „powyżywajmy się na nich, skoro same tak nie umiemy”. Co gorsza, swojej dyskusji próbowały nadać cechy profesjonalizmu, wielce to (pseudo)naukowo udowadniając, że ludzie np. o takich cechach twarzy nie istnieją. No cóż, biorąc pod uwagę, że jeszcze tego samego dnia spotkałem osobę o właśnie takim profilu twarzy (a akurat rzadko spotykam Azjatów), to chyba sami widzicie, na jak niskim poziomie tak naprawdę była to debata.

No tak, atrakcji miało być trzy, wymieniłem 3, ktoś pewnie powie: a przecież cosplay, przecież był konkurs? No cóż, w tym samym czasie co konkurs odbywały się kolejne Wrocławskie spotkania z fantastyką, na dodatek na tapecie był „Piknik na skraju drogi” Strugackich, słowem, zona vs manga? Wybór był oczywisty, a co do jego słuszności przekonał mnie półgodzinny pobyt w auli w trakcie przygotowań. Oczywiście, poziom wielu strojów był wysoki, nie mogę zaprzeczyć, jednak to co widziałem w tym czasie już zapowiadało chaos który dział się w trakcie konkursu, a który miałem okazję poznać (na moje szczęście) tylko z opowiadań.

Bezpieczeństwo? Niuconie, robisz to źle

Gdzieś w tekście wspomniałem o prelegencie który sam się pochwalił, że jest BHP-owcem. I że to będzie jedyny tak bezpieczny konwent. No cóż, w tej kwestii ciężko mi zostawić suchą nitkę na organizatorach. A żeby nie było, że przecież jestem laikiem w tych kwestiach, to choć sam mam wykształcenie związane z BHP, to postanowiłem poprosić eksperta – bo przecież głos przeciwko głosowi nie rozwiązuje dyskusji. Dlatego przed napisaniem tego punktu swoje uwagi skonsultowałem z Łukaszem Stępniem, autorem bloga Kryzysowo.pl zajmującego się właśnie kwestiami szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Dodajmy, że swoje doświadczenie zdobywał zabezpieczając takie wydarzenia jak Woodstock czy Slot Art Festival, był także uczestnikiem komitetu medycznego spółki PL2012 przygotowującego Polskę do Euro 2012.

No więc, zacznijmy od tego, od czego swój kontakt rozpoczyna chyba każdy uczestnik konwentu. Nie, nie mówię tu o kolejkonie, krok dalej jest identyfikator uczestnika. Jak wspomniałem, od drugiego dnia konwentu, zamiast identyfikatora medialnego (które to się „niespodziewanie szybko” skończyły) po terenie konwentu ganiałem ze zwykłym identyfikatorem uczestnika. Jakie było moje zdziwienie, gdy ochrona zatrzymała się gdy chciałem wejść do budynku szkoły pomocniczej. „Proszę obrócić identyfikator! Nie wypełnione? Nie wpuszczamy”. No cóż, na odwrocie identyfikatora znajdowała się „karta medyczna”. A więc karta, w której oprócz imienia, nazwiska, PESELu musisz podać swoją grupę krwi, przebyte choroby, zażywane leki, alergie... słowem, jeśli masz AIDS, marskość wątroby, choroby weneryczne, napady maniakalne czy inne wstydliwe choroby to powinieneś się tym pochwalić przed wszystkimi. Tak, tak, przed wszystkimi, bo dane te są zapisane na małym kartoniku zawieszonym na twojej szyi, co daje ogromne szanse, że kartonik zaraz się odwróci „tyłem do przodu”. No cóż, zgodnie z polskim prawem są to dane wrażliwe i twoje tajemnice powinny być chronione – a tu wymaga się od ciebie, żebyś chodził ze swoim AIDSem, marskością wątroby czy inna chorobą weneryczną na wierzchu. Oczywiście, organizatorzy się tłumaczyli, że baza danych osobowych została zgłoszona do GIODO, że wszystko jest pod nadzorem centralnej rządowej instytucji – ciekawe, czy w zgłoszeniu podali, że dane są przechowywane na kartonikach noszonych przez każdego na szyi i że mogą przy byle wietrze stać się danymi ogólnodostępnymi?

Tak, tak... wiem, że żaden
NORMALNY człowiek tego nie robi
- ale PRZECZYTALIŚMY regulamin

Oczywiście, w regulaminie nie ma żadnego zapisu który wymagał podawania takich danych. Co akurat nie dziwi, bo ustawa o ochronie danych osobowych wyraźnie określa, kiedy można zbierać takie dane – i ewidentnie na konwentach nie ma podstaw do ich wymagania od kogolwiek. Ale co tam, Ochrona ma Władzę i ona będzie decydowała, co jest obowiązkowe a co nie. Widać identyfikatory budziły we wszystkich kontrowersje, bo zdarzały się dyskusje na temat tajemniczych skrótów które pojawiły się na tej karcie. Według plotek, zaznaczenie krzyżyka w jednym z tajemniczych pól oznacza twoją zgodę na pobranie organów po śmierci. I już się zastanawiasz, czy wśród organizatorów nie kręci się jakaś mafia która spuści ci łomot w jakimś zaułku, a potem domalują krzyżyk i wytną co im się podoba. I nikt nie będzie brał pod uwagę że karta medyczna nie zawiera nawet twojego podpisu i ciężko traktować ją jako wiążącą deklarację , zwłaszcza w przypadku uczestników niepełnoletnich którzy nie mają prawa decydować o twoich sprawach – wypełniłeś, znaczy że można było pobrać. Jak nie wypełniłeś – to oprawca poprawi twój błąd, w końcu każdemu zdarza się pomylić.

Poszukiwania śladów racjonalności
w tłumaczeniach ochrony

No cóż, miałem okazję rozmawiać z jednym z ochroniarzy na ten temat, nawet zdarzyło mi się trafić na pomysłodawcę tego bzdurnego gadżetu. Generalnie chodziło o to, że jak się komuś coś poważnego stanie i potrzebna będzie pomoc medyczna, to lekarz dzięki tym informacjom szybciej będzie mógł udzielić pomocy. Rozwiano też moje obawy co do poboru narządów – nie, żaden ze skrótów nie oznacza. Rzekomo ED oznacza że nie wyrażasz zgody na podejmowanie czynności reanimacyjnych, np. ze względów religijnych. Ciekawe, że w informatorze konwentowym ED oznacza zaburzenia żywieniowe... słowem, wypisuj w ciemno i licz na to, że lekarz będzie cię leczył według tego, co ci powiedział ochroniarz, a nie według tego, co uczono go na studiach medycznych... kamień spadł mi z serca dopiero wtedy, gdy Łukasz napisał mi, że lekarze raczej mało poważnie biorą tego typu „deklaracje” i nawet jeśli źle podasz grupę krwi, to i tak zrobią ci badania żeby nie ryzykować podania niewłaściwej. 

Bo zagrożenia czyhają na każdym kroku

A w ogóle jako bhp-owiec próbowałem sobie w myślach zrobić konwentową „ocenę ryzyka stanowiskowego” i złapałem się za głowę: cóż takiego może stać się na konwencie, że potrzebne będą aż takie informacje? Omdlenia, zasłabnięcia, w skrajnych wypadkach złamania kończyn bo się ktoś na schodach wywróci... ale żadne z tych zagrożeń nie stwarza ryzyka chociażby transfuzji krwi!!! A przed oczami stają zdjęcia z katastrof samochodowych czy budowlanych – co trzeba zrobić, żeby konwent stał się aż tak niebezpieczną imprezą? Czy organizatorzy tak słabo zadbali o bezpieczeństwo, czy może mają jakąś paranoję? Niby jeśli to drugie to lepiej, bezpieczeństwa nigdy za dużo – no niby tak, ale czy ja na pewno chcę uczestniczyć w konwencie organizowanym przez osoby chore psychicznie? Słowem, ani jedno, ani drugie uzasadnienie nie uspokaja, a trzeciego wymyślić nie mogę – no chyba, ze nadgorliwością. A ta, jak wiadomo, jest gorsza niż faszyzm – czyli znów źle.

Podsumowując temat identyfikatorów, zacytuję słowa zawodowca:

„W mojej opinii, nakładanie na uczestników konwentu obowiązku, aby na identyfikatorach umieszczali dane wrażliwe jest sytuacją która nie powinna mieć miejsca. Nosi to znamiona nadgorliwości, która w żaden sposób nie przekłada się na bezpieczeństwo uczestników natomiast może drastycznie godzić w ich prywatność. Szczególnie, że istnieją inne, pewniejsze i bezpieczniejsze mechanizmy informowania jednostek medycznych o problemach zdrowotnych.” 
Łukasz Stępień, blog kryzysowo.pl

No, ale skoro zadbano o informacje potrzebne do ratowania życia, wypadałoby się zastanowić jak wyglądało zabezpieczenie medyczne imprezy. No cóż, w pomocniczej szkole (jakoś nie zauważyłem ich w głównej) ganiali ludzie w czerwonych koszulkach. Napisy pojawiały się dwa: ratownik, ratownik przedmedyczny i medyk. Co do pierwszego, trudno mi zweryfikować, czy zgodnie z wymogami ustawy o ratownictwie wspomniany ratownik miał odpowiednie uprawnienia, koszulka „medyk” może tylko sugerować osobę, która zbyt dużo naoglądała się filmów wojennych. Medyk to wołają żołnierze na wojnie, natomiast fachowe służby medyczne to albo wspomniany ratownik, ratownik medyczny albo lekarz (chociaż to już raczej w przychodni/szpitalu, a nie na miejscu wypadku). No, chyba że ktoś ma taką ksywę – ale dwie osoby o tej samej ksywie i tak samo się ubierające? Nie sądzę... dodajmy, że „ratownik przedmedyczny” to też tylko napis na koszulce.

O braku szacunku do cosplayerów napisały konwenty południowe. Niestety, ten brak szacunku odbił się także na kwestiach bezpieczeństwa. Już pomijając to, że to właśnie cosplayerzy są najbardziej medialną częścią tego zdarzenia, skupmy się na bezpieczeństwie. I potrafię zrozumieć, że organizatorzy nie mają wpływu na pogodę, że dostali salę nieklimatyzowaną o ograniczonej ilości okien. Ale nie trzeba przecież być bhp-owcem (a przecież taki się wśród organizatorów trafił) żeby uwzględnić ryzyko zasłabnięć chociażby z powodu przegrzania i odwodnienia. Bo skoro jest gorąco na zewnątrz, skoro jeszcze gorącej jest w środku, a do tego cosplayerzy mają na sobie różne stroje, często imitujące zbroje a tym samym dosyć dobrze trzymające ciepłotę ciała, skoro ze względów organizacyjnych nie pozwala się nikomu wyjść do najbliższego sklepu, skoro z powodu NIEUDOLNOŚCI ORGANIZACYJNYCH przedłuża się czas ich przebywania w dusznym pomieszczeniu – to może wypadałoby zapewnić jakieś napoje? Z opowieści słyszałem, że najpierw zasłaniano się tym, że trzeba ją sobie zostawić na wypadek udzielania pierwszej pomocy (dodam, że w ramach pierwszej pomocy to się nie podaje żadnych napojów, leków, itp. osobom nieprzytomnym – mogą się zadławić i udusić), po wielkich bojach podaje im się wodę... która nie dość że stała w tym gorącym pomieszczeniu, to jeszcze na słońcu, a więc zapewne jest cieplejsza od ludzkiego ciała i raczej go nie schłodzi. Niuconie, czy za wysiłek który cosplayerzy wkładają w zrobienie stroju, czy za to, że to dzięki nim macie promocję w mediach (bo co innego sfotografować na konwencie?), czy za to wszystko – nie zasłużyli na butelkę wody, przynajmniej „w temperaturze pokojowej”?

Chodź, pójdź za mną ku nocy...

Ale co tam, zapada zmrok. Noc, najstraszniejsza pora doby. I wydawałoby się, że w cywilizowanym świecie ta pora nie powinna już być taka straszna. Niestety, nie na Niuconie. Na tych, co nocowali poza szkołą, w namiotach, lecą jajka a nawet płonące szmaty. Nie trzeba dużej wyobraźni żeby przewidzieć, że płonąca szmata może wylądować na namiocie z łatwopalnego materiału. No cóż, polecam poszukać na kryzysowo.pl zdjęcia które pokazują co się dzieje, gdy na mniej łatwopalne obiekty spadają tak drobne obiekty, jak płonące „lampiony szczęścia”. Oczywiście, można się tłumaczyć, że szmata poleciała z innej posesji, że spoza terenu konwentu. Jestem w stanie zrozumieć, że amatorska ochrona nie chce wdawać się w bójkę z agresywnymi osobnikami, w końcu nikt nie chce dostać łomotu za bezdurno. Ale moje zrozumienie kończy się gdy słyszę te durne sprostowania organizatorów: my CHCIELIŚMY interweniować, ale nie wiedzieliśmy, na ile możemy. Jeszcze by się okazało, że ochroniarze przekroczyli obronę konieczną... I podobno jak tylko przyjechała policja i powiedziała im, co mogą, to od razu żwawo i ochoczo rzucili się w pościg, bo już wiedzieli, co mogą. No cóż, nawet jako amatorzy powinni znać instytucję „zatrzymania obywatelskiego”, a jako ochrona powinni wiedzieć, gdzie zaczynają się i gdzie kończą się ich uprawnienia. I nawet jeśli nie wiedziałyby tego pojedyncze jednostki, to z pewnością powinna to wiedzieć osoba zarządzająca ochroną – a oczywistym jest dla mnie, że o tak poważnych zdarzeniach natychmiast się informuje taką osobę, nawet gdyby trzeba było ją zbudzić.

Reszta tłumaczeń brzmiała równie śmiesznie: „na ulicy łączącej dwie szkoły (poza terenem konwentu nie mogliśmy nic zrobić”. No, ale to wina „kogoś innego”, że organizatorzy zdecydowali się na umieszczenie imprezy w dwóch różnych budynkach? Zresztą, takie „poza terenem konwentu nic nie mogli zrobić”, że ochrona wygoniła mnie spod rusztowań gdzie robiłem akurat komuś zdjęcia. „Bo niebezpiecznie”. I szczegół, że upewniłem się, że z góry nic nie zleci, szczegół że uzgodniłem to także z pracującymi na podeście pracownikami – co tam, Ochrona decyduje o wszystkim. Także poza terenem konwentu...

Sprowokowana przez uczestników,
lokalna mafia okazuje swoje niezadowolenie
poprzez wymuszenia autografów :)

„Bo uczestnicy sami prowokowali mieszkańców”... dodajmy, że oryginalny wydźwięk sprostowania był dużo mniej niewinny i wynikało, że uczestnicy to w ogóle „zło niechciane” w tej dzielnicy, a pomiędzy szkołami powinni przemykać niezauważeni. No cóż, sam zabrałem kilku cosplayerów w jedno z podwórek, w mroczne klatki... jedyna reakcja z jaką spotkałem się ze strony „tambylców” to radość, zainteresowanie, fascynacja fajnym strojem... skrajnym przykładem były dzieciaki które zbierały na swych rękach autografy od cosplayerów. No, a jak ta fascynacja ma się do nocnych ekscesów? Ano zastanówmy się... obdrapane budynki, okolice sławetnego wrocławskiego „trójkąta”. Zresztą pamiętam, jak na zeszłorocznej Szedariadzie, w ramach wspominkowego rajdu autobusem po mieście, oprowadzający opowiadał dawne czasy konwentów, kiedy to trochę inaczej określano atrakcyjność konwentu. „Bo w tamtej szkole, za rogiem, to były najlepsze walki z tubylcami i nikt sam nie wychodził poza teren konwentu”. ... słowem, mało bezpieczna okolica. I po nocy można tu dostać za przysłowiowe „bezdurno”, bo czapeczki na głowie nie miałeś. Albo bo ktoś tam przegrał mecz i trzeba odreagować. Oczywiście, to nie wina organizatorów że dzielnica mało bezpieczna... ale to nie kto inny jak organizatorzy wybierali miejsce odbywania się konwentu. 

I nawet nie chce mi się wspominać o tak pomijanych często problemach jak ilość osób na sali przekraczająca dopuszczalną, o drożności przejść ewakuacyjnych – to akurat standardowy problem na konwentach, próby znalezienia kompromisu między bezpieczeństwem a ilością chętnych (chociaż do Niuconu nigdy nie zdarzyło mi się, żebym miał do wyboru: albo zdepczę śpiących, albo nie wyjdę ze szkoły. Jak myślicie, co wybrałby tłum uciekający przed pożarem poprzez jedyne wyjście ewakuacyjne?)

Podsumowanie

Organizatorzy Niuconu w oczach własnych 

O konwencie chyba najbardziej wyrobiłem sobie zdanie po nim samym. Seria oświadczeń organizatorów „to, że było źle to nie nasza wina, to wina wszystkich wokół”. Tak jakby nad konwentem unosiło się jakieś cholerne fatum i uparcie psuło biednym organizatorom szyki. Jakby wszyscy się sprzysięgli przeciw Niuconowi. A ci, którym się nie udało załapać do tajnego anty-niuconowego stowarzyszenia odbijają sobie to chociaż tworzeniem złośliwych plotek i oszczerstw. Ale nawiązując do mądrości zapisanych w koszulkach, „w każdym kłamstwie które mówisz jest ziarenko prawdy”. I tak jak oświadczenia organizatorów jakieś uboczne niedociągnięcia jakoś tam tłumaczyły, to równocześnie podkreślały, że te najgorsze sprawy opisywane w plotkach naprawdę miały miejsce. Co ciekawsze, żaden taki związek nie zawiązał się przeciw jakże profesjonalnemu Love czy Dniom Fantastyki, które w tym roku doznały ogromnego, pozytywnego przeobrażenia...

Oczywiście, zapewne wszystkim konwentom zdarzają się przypadki losowe i (mniej lub bardziej) udolnie sobie z nimi radzą. Niestety, Niucon z tą losowością radził sobie wyjątkowo nieudolnie a co gorsza przez słabe przygotowanie przedimprezowe sam sobie dorzucał problemów. I żeby chociaż na koniec pojawiły się przeprosiny, deklaracja ze strony organizatorów: tak, to, to i to zrobiliśmy źle, przepraszamy za to, za rok postaramy się nie powtórzyć tych błędów. Niestety, zamiast tego naczytałem się mnóstwa tłumaczeń równie nieudolnych jak organizacja. Że było niebezpiecznie? Bo uczestnicy prowokowali tambylców. Że konkurs się opóźnił? Bo cosplayerzy dorwali się do konsolety i ją popsuli. Że dyplomy dla cosplayerów były z kiepskiego ksera? Bo zginęły i staraliśmy się ratować sytuację... i zero refleksji, że konsoleta powinna być zabezpieczona przed dostępem osób nieupoważnionych (ale przecież ochrona była najwyższych lotów), a organizatorom co rusz coś ginęło i nie mogli nic znaleźć. 

A wracając do samego konwentu... mam wrażenie, że mało kto go potraktował poważnie. To, że ja, nie-mangowiec, odnalazłem ledwo 3 ciekawe atrakcje o niczym nie świadczy. Ale z tego co zauważyłem, większość konwentowiczów potraktowała konwent raczej jako okazję do spotkania się ze znajomymi i wspólnego zwiedzenia miasta, konwent traktując jedynie jako noclegownię. Oczywiście, fajnie mieć tylu cosplayerów pod ręką i przebierać komu akurat chce się zrobić zdjęcia... no tylko okazuje się, że część z nich to już ma w ogóle całe plany, że teraz jedziemy na plener do Ogrodu Japońskiego, potem tam, potem tu... (i wcale nie mówię tu o evencie „zrób sobie zdjęcie na niuconie”, bo to akurat odbyło się w okolicy konwentu). Tak więc nie tylko ja odnalazłem na konwencie mało atrakcji, a walki w kisielu traktuję jako żenującą próbę odwrócenia sytuacji. Czemu? Przeczytajcie na Konwentach Południowych...

Kolorowy dzień w życiu Szarego Miasta

O tych transportach dowiedziałem się przez przypadek. Zresztą, wszystko co ma związek z Poznaniem odkrywam przez przypadek. No cóż, taka już chyba specyfika wszystkiego co wydawane przez Wydawnictwo Miejskie Posnania – tak, tego samego które wydało książkę Poznań fantastyczny – miasto wyobraźni. W sumie, ot, taki lokalny dziennik z fantastycznego miasta, nie warty nawet wspomnienia, gdyby nie artykuł na stronie 3 - Ogłoszono „dziewiątkę”. Tajemnicze pociągi przyjeżdżały do Poznania z Wrocławia, więc może warto było wziąć się za śledztwo tu, u nas?

Niestety, mało kto wiedział o co chodzi, a ci którzy wiedzieli, nagle zupełnie przestawali się odzywać. Tylko kilku życzliwych delikatnie zasugerował: lepiej to zostaw, chyba że ci problemów w życiu mało. To w sumie jedyny ślad, jaki udało mi się odnaleźć. I gdy już zupełnie straciłem nadzieję na wyjaśnienie sprawy, odezwała się moja komórka. „Chcesz poznać tajemnicę tych składów? To bądź dziś o 17 na Świebodzkim. Załóż jasnoszarą bluzę, żebyśmy cię rozpoznali”. Chciałem jeszcze zadać jakieś pytania, spytać jak ja go rozpoznam – nikt nie odpowiedział, tylko w tle usłyszałem kłótnię: nie, NIE różowy, on by przecież nie zrozumiał o co … W tym momencie telefon się rozłączył. No, właśnie, co to jest ten różowy?

No i skąd wziąć jasnoszarą bluzę? Przecież obowiązującym w tym roku trendem jest szarość na poziomie 65% ciemności, nie znaczna odmiana po zeszłorocznej modzie na ciut jaśniejsze, 62%. Jasnoszare to były chyba ze 3 lata temu, tego już nikt nie nosi, chyba jedynie jakieś menele żyjące na dworcu. No ale fakt, na dworzec idę, to się w razie czego wśród lokalsów zakamufluję, nikt nie rozpozna. Dobrze, że wokół domu mam tyle sklepów z używaną odzieżą, na szybko coś się znalazło i tramwajem w drogę. Oczywiście, wokół wszyscy w ciemnoszarych ciuchach, co prawda co biedniejsi w zeszłorocznych modelach – ale ja, w tej jasnoszarej, dziwnie wyróżniałem się z tłumu w tej jasnoszarej bluzie. Ale cóż, chcesz zdobyć informację – cierp.

[…]

Na Świebodzkim byłem o 16:50, 10 minut przed czasem, na wszelki wypadek. Obok porzuconego wagonu już nerwowo kręciło się dwóch ludzi, jednak wolałem doczekać w ukryciu na swój czas. Bo kto wie, czy to nie jakaś prowokacja nastawiona na złapanie prowodyra? I dobrze, bo za chwilę zza narożnika wypadł patrol milicjantów z krzykiem: Łapać ich! Choć ci dwaj od razu rzucili się do ucieczki, to nasi dzielni stróże prawa ich szybko dopadli, taka wysportowana jest nasza władza. Oczywiście, standardowa procedura w takich sprawach: na ziemię, i skopać: po brzuchu, po nerkach, po głowie... po czym się da, byle przestępca nie miał siły już walczyć, nie miał już siły uciekać, no żeby na nic nie miał siły. A już w szczególności na stwarzanie zagrożenia dla społeczeństwa. Potem już mogą grzecznie zaciągnąć nie stawiającego oporu przestępce do suki i wyrzucić go na najbliższym moście do Odry. 

Wiedziałem, że to była jedyna taka okazja. Póki policjanci skupieni są na tych złapanych i nie patrzą co dzieje się z transportem. Szybki wyskok, krótki bieg, wyszarpanie co popadnie z niedomkniętego wagonu – i na nieużywany dworzec, w jego kręte korytarze, zakręt w lewo, w prawo, kilka metrów prostej, znów w prawo. Jak najszybciej zniknąć funkcjonariuszom z oczu. A jak już wybiegnę z dworca – szybko zmieszać się z szarym tłumem.

Gdy już mam pewność, że nikt za mną nie wybiegł z budynku, staję gdzieś w rogu i delikatnie staram się otworzyć ładunek, za który zginęli tamci dwaj. Jedyne co potem pamiętam, to jakiś gęsty pył, który nagle wydobył się z rozszczelnionego pojemnika i który obsiadł mnie ze wszystkich stron i pchał się do moich płuc. Potem straciłem przytomność...

[…]

Uwaga! Zniknięcie kapsuły z tajnego transportu! Powtarzam! Zniknięcie kapsuły z tajne... 

W wojewódzkim centrum dowodzenia głośno rozwyły się syreny. Niedokończony komunikat zlał się z równocześnie rozpoczynającym się dwoma kolejnymi: „Rozszczelnienie ładunku specjalnego” i „Wykryte skażenie kolorystyczne. Sektor 8B”. Trzy komunikaty w czerwonych ramkach rozpychały się o miejsce na ekranie komputera. Zdecydowanie ten system nie był przewidziany do takiej ilości równocześnie pojawiającym się alarmów. No przecież w naszym idealnie zarządanym kraju jeden zakrawa już na skandal.

• Sierżancie, proszę podać dokładną lokalizację! - głos kapitana Kuryszowa ledwo przebijał się przez wycie syren.
• Dworzec Świebodzki – stanowczo odpowiedział sierżant Kuleczka.
• Iiii, to dobrze, dziś mamy wiatr zachodni, budynek jest tak ustawiony, że wiatr wwieje go w te budynki a my to będziemy mogli spokojnie powyzbierać – mimo tych wszystkich syren, głos kapitana znacząco się uspokoił. Czego nie można było powiedzieć o głosie sierżanta.
• Ale... panie kapitanie, posłusznie melduję, że do skażenia doszło POZA obrysem budynku.
  Głos kapitana nagle stał się mocno nerwowy.
  
  
• Job twoju mać, toż to zaraz na rynek nam wszystko zwieje, a wiecie ilu tam ludzi jest w sobotę wieczorem, sierżancie Kuleczka?

[…]

Kolooorrrryyy... wszędzie wokół mnie kolooorrryyy... i wszystkie moje: zielony, czerwony, żółty, niebieski, granatowy, fioletowy... moje, moje, moje... aż dziwne, jeszcze wczoraj nie wiedziałem o ich istnieniu, a dziś, na pierwszy kontakt z nimi nawet znam nazwę każdego z nich. Moje szare ciało przyciąga każdy pyłek, jakby czasem nawet wręcz wbrew prawu grawitacji. Czy znacie ten huk gdy w starym, próżniowym kineskopie rozwaliliście ekran i próżnia zasysa do środka otaczające powietrze? Jakby moje szare przez całe życie ciało było taką kolorystyczną próżnią, jakby nastąpiła jakaś kolorystyczna implozja. Z chciwością staram się przyciągnąć każdy kolorowy pyłek, z nienawistną zazdrością spoglądam na każdego innego, na kogo spadnie chociaż drobinka koloru. Kolorrrryyy, kolorrrryyy, kolorrryyy, one są moje, MOJE, MOJE!!! W tym szale nawet nie zwracam uwagi jak sycząco można wymawiać słowo „kolory”, prawie tak samo jak Gollum na widok swojego sssskarbu....

[…]

• Ale panie kapitanie, co takiego może być strasznego w tych kolorach? Przecież nawet sam pan kapitan przeżył czernobylski wybuch i jakoś pan żyje, to chyba nie może być gorsze?
• Ech, młodyś, Kuleczka, to i głupiś. Toż to cholerstwo gorsze niż bomba atomowa. Bo na miejscu nie zabija, ale tych, co dopadnie jakimś paskudztwem zaraża, a ono mózg przeżera i się potem ludzie dziwnie zachowują, mordy dziwnie wykrzywiają, z bólu zapewne. A wiesz co jest najgorsze? Że nawet nie wiemy, jak sobie z tym poradzić i na to dziadostwo nawet radziecka nauka nie wymyśliła lekarstwa!!! Jedynym wybawieniem dla cierpiącego jest śmierć, jak kiedyś, za średniowiecza. Chodził taki z nożykiem, to się mizerio-kordon nazywało czy coś takiego, no i dobijało się cierpiących, żeby się nie męczyli znaczy się.

Tymczasem w najciemniejszym narożniku komendy dowodzenia jakby się coś poruszyło. Niesławny narożnik obserwacyjny Szarej Eminencji, tak zamaskowany, że nigdy nie wiadomo, czy ktoś tam jest czy go nie ma. W każdym, dosłownie w każdym zakładzie pracy, nawet wśród największych wrogów zdarzały się kawały polityczne – ale nie tutaj, pod samym okiem najważniejszego urzędnika władzy. Narożnik był tak zamaskowany, że o ile nie było to intencją obserwującego, to nigdy nie było wiadomo czy ktoś tam jest, czy go nie ma. Tym razem jednak z najgłębszych cieni strasznego narożnika wyłoniła się idealnie szara postać. Kolorystyka garnituru idealnie komponowała się z szarą cerą urzędnika i tylko dzięki cieniom na załamującym się materiale ubrania dawało się odróżnić poszczególne części ubrania od reszty ciała.

• Wezwać generała! Instrukcja numer 9! Wykonać! - choć zupełnie bezemocjonalny, głos Szarej Eminencji nie uznawał najmniejszego prawa do zakwestionowania rozkazu czy nawet wyrażenia wątpliwości.

Sławetne Instrukcje. 10 kopert przygotowanych na największe katastrofy, w których były przygotowane dokładne plany działania. Do tej pory otworzono tylko dwie z nich. Dwójeczka nakazała pełną wymianę władzy. Na gęsto zadrukowanej kartce wymienione były ze stanowiska wszystkie osoby, które trzeba było zabić, włącznie z ówczesnym prezydentem i kanclerzem miasta. Praktycznie pełna wymiana ludzi na kluczowych stanowiskach władzy. Oczywiście Szarej Eminencji nie było na liście. Nie muszę chyba dodawać, że Instrukcja numer 2 została w pełni wykonana?

Z kolei siódemka przewidywała nawet wysadzenie miasta przy pomocy bomby atomowej, ale tylko w ostateczności – a do tej na szczęście nie doszło. Na szczęście znów skończyło się na precyzyjnych niczym chirurgiczny skalpel zabójstwach na wybranych urzędnikach. No, i zatruciu wody dla połowy dzielnicy, tak dla pewności, ale kto by się przejmował takimi detalami. „Przede wszystkim – żywi”, odpowiadali niezmiennie ludzie w mundurach i wzruszali ramionami.

Trudno się więc dziwić nerwowości generała, który właśnie wszedł do pomieszczenia. Drżącymi palcami rozerwał kopertę z przygotowaną na tą okoliczność komendę z kodami. Tylko 3 cyfry – 2, 5, 1 – bo każdy wie, że parzyste cyfry należy stworzyć poprzez dopełnienie do numeru instrukcji – tym razem do 9-ciu. W tym momencie generał kazał się wszystkim obrócić, bo dopiero po zapoznaniu się z treścią instrukcji miał prawo podjąć decyzję o odtajnieniu treści. O ile wymagałaby tego sytuacja, zobligowany był do jej bezwzględnego wykonania bez jej ujawniania postronnym.

Kapitan z sierżantem posłusznie wykonali rozkaz. W ciszy panującej w pomieszczeniu dowodzenia, oprócz jednostajnego szumu wiatraczków komputerów, dawało się słyszeć jedynie ruch mechanizmu szyfrowego sejfu. 2 kliknięcia, 7, 5, 4, 1, 8 – w tym momencie z charakterystycznym metalicznym zgrzytnięciem odsunęły się zasuwy główne drzwiczek sejfu, a potem z cichym psyknięciem otworzyła się właściwa przegródka. Po chwili nerwowego rozrywania koperty i szurania papierem przy wyciąganiu instrukcji, w pomieszczeniu znów odezwało się metalowe puknięcie, a potem pokój wypełnił się hukiem. Wystraszeni hukiem żołnierze szybko obrócili się w kierunku generała, który z łoskotem upadł na podłogę. Palce prawej dłoni wciąż kurczowo zaciśnięte były na spuście służbowego Waltera PPK. W powietrzu opadając wciąż wirowała biała kartka formatu A6 z czarno wypisanymi dwoma słowami: ARMATKI WODNE.

[…]

Kolory wciąż jeszcze wsiąkały w ciało, gdy na ramieniu poczułem kroplę deszczu, chwilę później drugą na nosie. Taki deszcz to nie deszcz, więc w zadumie przeżywałem tą ogromną zmianę. Oczy już dawno przesiąkły kolorowym pyłem, a ja powoli odkrywałem, że nie tylko pył jest kolorowy, ale i cały świat wokół. Że niebo jest niebieskie, że trawa jest zielona a nie szara, że budynki mogą być w każdym z tych kolorów. A jednak asfalt pozostawał czarny, chodniki szare, niektóre budynki były też białe. A więc okłamywali nas, że kolor nie może żyć w harmonii z szarością, że taki świat może istnieć i nie zostać zniszczony... tyle lat życia zmarnowane bez kolorów. I tylu ludzi wokół, którzy poznali prawdę dzięki jednej małej kapsule...

[…]

• Panie kapitanie, ale wie Pan, z trzema helikopterami to my wiele nie zdziałamy. Pierwszy zrzuca wodę, potem drugi, gdy trzeci skończy, to pierwszy jeszcze do Odry nie dolatuje, a tu już kolejny lać powinien. No, te armatki, to by było rozwiązanie: podłączyłoby się takie do kolejowego hydrantu i lać wodę można bez przerwy.
• Cichaj być, Kuleczka, przecież sam wiesz, armatki wodne to generał na Ukrainę posłał, naszych wspierać, bo tam ta rebelia się rozwijała, i trzeba było ją uciszać. No, i obsługa wróciła, a armatki nie. No i już prawie naczalstwo odpuściło generałowi, a tu masz, job twoju mać, taka afera, że akurat armatki potrzebne. To się generał odstrzelił, bo w końcu to lepsze, niż oskarżonym o zdradę narodu zostać.

Zza drzwi rozległo się nerwowe pukanie, jakby komuś po tamtej stronie bardzo się spieszyło.

• 

  Panie sierżancie, to ja, szeregowy Kowalski, ten co się tak mocno spóźnił. No i pan sierżant kazał mi się stawić po 17-tej, to jestem.
• Szeregowy, tu nam się katastrofa ekologiczna gorsza od Czernobyla kroi, a ty mi tu głowę zawracasz jakimś spóźnieniem?
• Panie sierżancie, bo ja właśnie w tej sprawie. - Głos, mocno stłumiony i niosący wrażenie jakiejś ogromnej trwogi, chyba jednak przekonał sierżanta, bo ten podszedł do drzwi i wpuścił spóźnialskiego.
• Bo panie sierżancie, ta straż pożarna, co to mi chałupę dziś zalali...
• No masz tego, my tu katastrofę ekologiczną, a ten mi z chałupą wyskakuje – choć pod nosem, to kapitan wyraźnie dał upust swojemu zdenerwowaniu.
• Bo oni powiedzieli, że im się jakiś sprzęt komunikacyjny popsuł, i jak im kto zgłosi pożar, to sprawdzić nie mogą, a i zostawić bez reakcji też nie mogą, bo się okaże, że wezwanie zasadne, to leją jak popadnie.
• I ty nam przyszedł zgłosić skargę, żeby ich oskarżyć i przed sąd? - nawet sierżant nie krył ironii w głosie.
• No nie, ale jakby im zgłosić duży duży pożar, to oni wszystkie jednostki będą musieli wysłać, a oni to tam z setkę helikopterów gaśniczych mają. No i jakby im zgłosić pożar na Świebodzkim, to oni to w cholerę zaleją, to i ten straszny pył kolorotwórczy zmyje.

• Ech, szeregowy Marchewa, wy to dziwni jesteście  – niby takie genialne toto, a do pracy na czas dojechać nie potrafi. Odmaszerować, może do awansu przedstawię – a nie, za takie spóźnienie to nie wypada, bo inni w twoje ślady pójdą, to chociaż nie ukaramy za rażące naruszenie regulaminu. Tak w ramach wdzięczności za uratowanie miasta. A teraz ODMASZEROWAĆ! A pan, sierżancie, już podaje dokładne koordynaty naszego „pożaru” tym strażakom, to może jeszcze i my „awansu” na Sybierię unikniemy!

[…]

Pojedyncze, rzadkie krople powoli przeszły w ulewny deszcz. No cóż, szare chmury zbierały się od rana, to i musiało kiedyś lunąć. Trochę dziwny taki, krople długie jak w matrixie, a tam podobno specjalnie taki robili, żeby niby lepiej wyglądało, a podobno to inaczej pada – zresztą, kto by się nad tym zastanawiał. Strugi deszczu zbierają resztki kolorowego pyłu, którego zbyt dużo się osadziło na całym ciele żeby jeszcze dawało się wchłaniać. Dziwne, zmieszane ze sobą te piękne, wielobarwne pyłki dają w połączeniu taki brzydki, burobrudny kolor, jakby ktoś spierał zaschniętą krew z ubrania. Nowego świata dopiero trzeba będzie się uczyć, pewnie jeszcze niejedna rzecz mnie zaskoczy w tych kolorach. Na szczęście ten kolor, który wchłonęły w siebie tysiące ludzi, pozostanie już w nich na zawsze. Wraz z radością życia w kolorowym świecie. Tak, tak, bo te dziwne miny o których was uczono w szkołach to nie grymas bólu. To się uśmiech nazywa, ale tego fenomenu nie zrozumie zwykły szary Obywatel.