Dom, który straszy ciszą

W zasadzie, to już sama wioska przyjęła mnie nienaturalną ciszą i spokojem. Choć było jeszcze ciepło, to w wiosce panował jakiś surrealistyczny spokój. Nie było dzieci hałasujących w zabawie, nie było mężczyzn popijających piwo przed sklepem czy osób wypoczywających na ogródkach. Wioska sprawiała wrażenie opuszczonej, a snująca się wokół mgła tylko pogłębiała to wrażenie. Nie było tej mgły na tyle dużo, żeby zasłaniała słońce i odstraszała od wyjścia z domu, jednak z pewnością starczało tej delikatnej warstwy aby rozmyć kontury odleglejszych domów.

Tymczasem dalej szedłem szlakiem, zielonym bodajże, który delikatnie odbijał od utwardzonej drogi. Gdy przechodziłem koło tego dworku, moją uwagę przykuła przyklejona do nich ruina. Gdyby nie ona, z pewnością nie pomyślałbym nawet, że jest to porzucony dom, do którego można bezkarnie wejść.

Ruina, jak ruina. Przybudówka budynku posypała się z czasem i choć pozostała jeszcze większość ścian, to praktycznie górne piętro nie miało już podłóg. Nie mogła to być jednak bardzo stara ruina, bo na ziemi wciąż leżały zwalone belki, które z pewnością stanowiły kiedyś konstrukcję sufitu. Prawie że dawało się po nich wejść na górę, jednak brakowało kawałka deski, a będąc sam nie chciałem ryzykować. Tak więc obszedłem tą zburzoną dobudówkę, zaglądając do piwnic, w których jednak nie odnalazłem nic ciekawego. Jedynie wychodząc z tej ruiny spotkałem ceramicznego potwora, zapewne pozostałość po dawnej rurze kanalizacyjnej, dziś raczej przypominającą jakąś poszarpaną ośmiornicę... czy może raczej Cthulthu, którego antologię właśnie omawialiśmy dzień wcześniej na Wro-SFach?

Tymczasem mijając tą „ośmiornicę” pokiereszowaną równie mocno, jak i reszta przybudówki, zauważyłem, że do niezniszczonej części budynku można wejść... baaa, żeby tylko „można”, to wręcz trzeba było. Swym artystycznym zniszczeniem wnętrze budynku przyzywało do środka. No cóż, najwyżej skróci się kawałek szlaku, ale jakże tu nie skorzystać z takiej okazji? Porzucone wnętrza wyglądały przepięknie w swym zniszczeniu. Artystycznie łuszczące się płaty farby, zamurowane okna w których mróz lub ptaki wybiły tylko małe szparki, którymi światło wlewało się do środka – rozświetlając swymi promieniami tylko wybrane fragmenty pomieszczenia, pozostawiając w cieniu tajemnicze zakamarki. Słowem, dom dawno już opuszczony, ale wciąż na tyle młody, że nie zdążyły się tu osiedlić żadne duchy. No i te schody... niczym z fotografii mistrzów, gdzie oświetlone zostały tylko poszczególne ich stopnie, pozostawiając zacienione pozostałe obszary. Tak, jakby ktoś świetlną plamą wskazywał, gdzie udać się dalej. 

Trzeba przyznać, że pierwsze piętro nie robiło już tak wielkiego wrażenia. Może dlatego, że wyrwany kawał ściany dawał pełny dostęp słonecznemu światłu, przeganiając stąd wszelkie strachy. Podobnie okna, tu już w pełni przeszklone, nie dawały żadnego schronienia mrocznym zjawom, które tworzyły urok rzucony na ten dom? Czy może te sufity, czasem dziurawe, częściej jednak jedynie tworzące bąble wyginające się do środka pokoju, które wyraźnie wypychały wszystko, włącznie z powietrzem, z pomieszczenia? A więc warto było jedynie iść tak, jak nakazywała droga – brak drogowskazów oznaczał, że to nie miejsce czy pora aby skręcać i z pierwszych schodów widać trzeba prosto, na drugie, prowadzące na tajemniczy strych.

A strych w pełni opanowany był przez mrok. Nieliczne sufitowe otwory tylko gdzieniegdzie dawały odrobinę światła. Porzucone dawne gniazdo os jedynie wzbudzało obawy – że choć już dawno spadło, to może wciąż w nim żyją osy, które, wzbudzone wizytą niespodziewanego gościa, mogłyby zacząć bronić terenu? Uginające się pod nogami deski podłogowe nakazywały utrzymywać wzmożoną czujność. I do tego obawa – a może jednak ten teren do kogoś należy? Może właściciel przyjdzie i potraktuje mnie jak intruza, jak złomiarza próbującego wyrwać resztki miedzi ze ścian? Nawet nie spyta, zanim uderzy podstępnie od tyłu czy strzeli z jakiejś broni palnej? Ale nie, nie słychać żadnych odgłosów jakby ktoś się zbliżał. Raczej trzeba uważać na te uginające się deski... i tylko to ciągłe wrażenie, jakby ktoś mnie obserwował.

Tymczasem udało się dojść do drugiej części strychu. Dwa czy trzy malutkie schodki odgradzają od drugiego pomieszczenia. W umyśle budzi się jakieś dziwne uczucie... tak jakby z jednej strony coś kazało mi iść dalej, a z drugiej... jakby ostrzegało, że doszedłem do jakiejś ostatecznej granicy. Ostatniego punktu, w którym mogę się wycofać – jeśli go przekroczę, to tajemna siła która mnie tu przyzywała miała mnie zatrzymać za tym progiem. Tak, jakby ta siła kusiła – ale równocześnie w ostatniej chwili dawała szansę samodzielnego wyboru. I zawróciłem... wchodząc na pierwsze schody, wciąż miałem wrażenie, że jestem obserwowany.Rozsądna półkula umysłu szybko znajduje wytłumaczenie – wywrócony daszek stojącego obok wózka dziecięcego ułożył się tak, że podświadomość widzi w nim budkę suflera i sama próbuje odnaleźć tego pomocnika aktorów – a skoro go nie ma, to przecież znaczy że się skrywa, chowa, podgląda z ukrycia. No właśnie, próby zracjonalizowania strachów schodzą na manowce, ukryte w umyśle demony i zjawy, hodowane od dzieciństwa, dziś nie pozwalają pracować tej rozsądnej, lewej półkuli. Dziś prawa półkula odbija sobie za te lata jej słabszego użytkowania, za racjonalne podejście do życia, za pracę inżynierską. Raz pobudzona, postanawia wykorzystać każdą chwilę przewagi, odbić sobie za lata jej niedoceniania...

Gdy wychodzę z budynku, tym samym szlakiem wracam do głównej drogi. Obok mijam piękną, zniszczoną stodołę. Z chęcią bym zajrzał do środka, lecz nie dziś. Na dziś starczy mi już porzuconych budynków. Więc tą samą drogą, pozostawiam za sobą porzucony dwór. W umyśle wciąż kołata pewne złudzenie – że choć w żadnym momencie nic mi się nie stało, to może w którymś momencie przekroczyłem tajemną granicęmiędzy życiem i śmiercią, że to już nie ja, tylko jakiś duch błąkający się po świecie i nie potrafiący już dojrzeć żywych. Bo jakoś przez kilkanaście minut nikogo nie spotykam, jedynie gdy wyszedłem z dworu nagle rozszczekały się psy. Jakby zauważyły jakieś paranormalne zło, charakterystyczne dla duchów. No, i gdy wychodzę, jeszcze drugi raz się odzywają, szczęśliwe, że ta niewiadoma siła już sobie poszła – jednak pomiędzy jedną i drugą falą ujadania siedzą cicho, z podkulonym ogonem, żeby tylko nie dać się zauważyć niebezpieczeństwu, które mogłoby je momentalnie rozszarpać. Dla pewności zrywam jabłko z rosnącego obok drzewa, wbijam w nie zęby żeby poprzez smak ziemskiego jedzenia poczuć, że wciąż żyję – i smak czuję...

Choć nie jestem specjalnie wierzący, a moja wiara to raczej efekt wielowiekowej tradycji naszego kraju, to tego dnia czułem, że nie mogę przejść obojętnie koło trzebnickiej katedry. Tak, dla pewności – bo przecież duch nie wejdzie tak łatwo na uświęcony teren? A jednak wnętrze nie uspokaja – lekko przyciemnione, wysokie pomieszczenie za jakąś godzinę czy dwie będzie wyglądać jak w Katedrze, animowanym filmiku Bagińskiego. Ciszę wewnątrz zakłócają tylko nieliczne szepty modlitwy kilku staruszek, co jeszcze bardziej podkreśla gotyckość tej sceny. Przechodzę koło sarkofagów kryjących ciała zmarłych dawno temu władców, po czym schodzę do krypty. Po powrocie na górę, odkrywam przecudny ołtarz w bocznej nawie, przysuwam się bliżej do odgradzającej kraty. Gdy już czynię znak krzyża, „W imię Ojca, i Syna, i Ducha Świetego”, gdy już ręka dochodzi do splotu słonecznego gdzie miała zakończyć rytualny ruch...

OJCZE NASZ, KTÓRYŚ JEST W NIEBIE

… niczym huk pioruna niesie się głos modlitwy, idealnie zsynchronizowane głosy kilkunastu staruszek rozdzierają wszechobecną, mroczną ciszę. Jeszcze przed chwilą nie uświadamiałem sobie ich obecności, a tu nagle tuż zza pleców słyszę ich miarowe mamrotanie, wzmocnione akustyką pradawnych sklepień. I do tego trochę inne niż zwykle słowa modlitwy, do której przecież byłem przyzwyczajony od dzieciństwa. Cisza, która nagle zagrzmiała, i do tego całkowite zaskoczenie – to wszystko sprawiło, że skołatana obawami dusza nagle, na krótką chwilę, chciała wyrwać się z ciała.

Hałas kroków na bruku

I tylko, gdy wyszedłem z katedry, ten hałas kroków na bruku, jakbym ze strachu nagle zaczął mocniej uderzać butami o podłoże. Ale nie, poczekaj, przecież odgłosy są normalne – to jedynie w tej ciszy dopiero sobie uświadomiłem ich istnienie. Dopiero teraz zrozumiałem, w jaki sposób tamten dom straszył. Nie było przecież żadnych strasznych widoków, nie było żadnego nieprzewidywalnego trzeszczenia starych drewnianych belek  charakterystycznych dla domów zamieszkanych przez duchy. Baa, jakoś tajemniczo nie odzywały się nawet deski uginające się pod ciężarem butów. Nic, tylko to nagłe, diaboliczne wręcz szczekanie psów – tuż przed tym, gdy wchodziłem do tamtego domu, i tuż po tym, jak z niego wyszedłem. Nie szczekały nawet wtedy, gdy dopiero zbliżałem się do wioski, jak mają to zwykle w zwyczaju. Jedynie w momencie wchodzenia i opuszczania budynku... Teraz już znam naukowe wytłumaczenie tych obaw, baaa, znam nawet naukową nazwę na to. 

Deprywacja sensoryczna – czyli pozbawienie lub redukcja bodźców działających na zmysły człowieka. Ta sama deprywacja, którą Stanisław Lem opisuje w swojej książce, ta sama, która sprawiła, że pilot Pirx o mało nie oszalał w basenie, mimo iż nie było żadnego fizycznego zagrożenia. Wtedy ta sama deprywacja dopadła mnie, wtedy zabrakło wszelkich dźwięków, gdy nie słyszałem nawet swych kroków. Czasem mówi się, że gdy ktoś straci wzrok, to bardziej czułe stają się zmysły dotyku i słuchu, pozwalając człowiekowi dalej żyć w świecie. Jednak nikt nigdy nie mówi, co zastępuje głuchemu człowiekowi zmysł słuchu. Dziś już wiem, że jego miejsce zajmują duchy, strachy i demony...