W poszukiwaniu Fałszywego Cmentarza...

Październik. Miesiąc zadumy ze względu na przygnębiające chmury za oknem i monotonne uderzanie kropel deszczu o parapet. A także ze względu na zbliżające się święto Wszystkich Świętych. Więc może to okazja, aby powrócić do poszukiwań Fałszywego Cmentarza, kryjącego się za doprowadzającym ludzi do szaleństwa Murem Marzeń? Znacie już historię Pana Wyzgo, wiecie skąd Gusiew porwał wariata (choć jeszcze nie zdradzam po co mu ten wariat). Wiecie, gdzie bohater zaczął poszukiwania... lecz gdzie poszedł dalej? 

Jedynym dźwiękiem, który słyszał, był odgłos własnych kroków...

„Gusiew rozejrzał się wokół. Skomplikowane przyrządy, które miał na oczach, nie wykazywały obecności jakichkolwiek ludzi. I niby jak znaleźć Fałszywy Cmentarz? Ruszył powolnym krokiem w stronę najbliższego mostu, który mieścił się w hallu monstrualnego budynku. Nie widział żadnych świateł. Jedynym dźwiękiem, który słyszał, był odgłos własnych kroków. Przeszedł przez most, a później plac Bema, zabudowany jakimiś dziwnymi, drewnianymi kamieniczkami”. 

Źródło: Andrzej Ziemiański, "Legenda, czyli pijąc wódkę we Wrocławiu w roku 1999", strona 233 w antologii "Zapach szkła"

Trochę to dziwne. Bo skoro widzieliśmy „Pułkownika” przy nepomuku i zmierzał do placu Bema, to o jaki most chodzi? Choć na teren wrocławskiego Ostrowa Tumskiego większość turystów dostaje się Mostem Tumskim (zwanym też Mostem Zakochanych), to jedynie dlatego, że przecież wchodzą na Ostrów z Wyspy Piaskowej. Idąc jednak z Placu Kościelnego na Plac Bema nie trzeba w ogóle przekraczać Odry. Czyżby więc Gusiew wybrał trasę przez Wyspę Piaskową ze względu na piękne mosty? 

Most Tumski jesienią

Jeśli tak, to z pewnością musiał najpierw przekroczyć Most Tumski, dziś znany głównie z wiszących na nim kłódek zakochanych. Chyżo przemykając przez pusty plac obok Kościoła Najświętszej Maryi Panny na Piasku, dotarł do Mostów Młyńskich. Plac oczywiście pusty, bo w okresie średniowiecza nie stał tu jeszcze pomnik papieża. Z kolei Mosty Młyńskie – większość uważa go za jeden most, lecz tak naprawdę to dwa mosty, połączone końcówką Wyspy Słodowej. Widać to szczególnie po dwóch łukowych przęsłach. 

Gdy porównać te dwa mosty – w oczy rzuca się ich zupełnie różny styl. Najbardziej charakterystycznym elementem Mostu Tumskiego jest zielonkawa od patyny, miedziana konstrukcja przęsła i brama portalowa o dziwo nie pełnią żadnej funkcji konstrukcyjnej, poza oczywiście funkcją ozdobną. Z kolei Mosty Młyńskie to raczej typowe mosty stalowe, z przęsłami charakterystycznymi dla początków rozwoju kolei. 

Zagubiony między historią a teraźniejszością?

Nitowana konstrukcja przęseł Mostów Młyńskich

Tak więc patrząc na współczesną mapę Wrocławia, nasuwają się wnioski, że bohater albo w ogóle nie przekroczył żadnego mostu, albo przekroczył dwa mosty. Gdy spojrzeć jednak w historię Wrocławia to okazuje się, że Ostrów Tumski nie stanowił części prawego brzegu Odry i dopiero w XIX wieku, na rozkaz Napoleona zasypano prawą odnogę rzeki. Jednak i tu wizja autora nie zgadza się z rzeczywistością, bo w miejscu dzisiejszego placu Bema znajdowała się kolejna wyspa, wyspa św. Klary a na naszego bohatera czekałby jeszcze most Fortuna. 

Skoro już jednak nasz bohater jakoś dotarł na plac Bema, nie każmy mu się wracać tylko po to, aby zaspokoić swą drobiazgowość. Może lepiej zastanowić się, gdzie uda się dalej? 

„Czuł się nienaturalnie, z czerwonym światłem pulsującym w lewym oku i sufitem monstrualnego budynku zawieszonym kilkadziesiąt metrów wyżej. Po chwili zobaczył nikłą łunę, bijącą od ulicy Jedności Narodowej. Skręcił w stronę Drobnera i zdecydowanie szybciej ruszył dalej. Teraz dostrzegł wyraźne ogniki...” 

Źródło: Andrzej Ziemiański, "Legenda, czyli pijąc wódkę we Wrocławiu w roku 1999", strona 233 w antologii "Zapach szkła"

Co to za ogniki? Dokąd dotarł Pułkownik i jakie były tego konsekwencje? O tym w następnym wpisie...


A jednak możliwe???
(edycja z 12.10.2012)

Ostrów Tumski na mapie z 1867 roku

Dziś trafiłem na kolekcję dawnych mapek na FotoPolsce. Okazuje się, że w roku 1861 najprawdopodobniej trasa zbliżona do opisanej byłaby możliwa. Najprawdopodobniej jeszcze wtedy istniała ślepa odnoga Odry zasilająca wodą Ogród Botaniczny. Jeszcze w 1807 roku kanał ten był częścią systemu nadodrzańskich fortyfikacji wodno-ziemnych, broniących miasto od strony północnej. Z kolei gdyby nałożyć bardzo dokładnie te mapki na mapy współczesne, okazuje się, że jednym mostem na obecnej ulicy Świętokrzyskiej można było dostać się faktycznie do placu Bema (w połowie znajdującego się wtedy pod wodą... jakoś dziwnie kojarzy mi się to z sytuacją Poznania w Autobahnie nach Poznań), aby faktycznie udać się w obecną Drobnera, która znów częściowo okazywała się mostem. Choć z kolei druga mapa z 1807 roku tego nie sugeruje nawet istnienia tego mostu... Zachęcam do samodzielnej analizy podlinkowanych mapek, naprawdę ciekawych informacji na temat dawnego Wrocławia można się dowiedzieć.

Cywilizacja rondla czyli z wizytą u Okrąglaków

Rondlowy oddział Poczty Polskiej,  Źródło: L.U.C., Kosmostumostów - oficjalny teledysk 

Cywilazacja rondla- otrzymała kosmolist
mamy fajną miejscówkę wpadajcie trzymamy stolik
W solariusie na globusie poniżej wyspy Wolin  Źródło: L.U.C, Kosmostumostów

Jak wynika z dalszej części utworu, chodzi oczywiście o okolice Hali Stulecia. I gdy przejść się w te okolice, oczywistym wydaje się co natchnęło autora do pisania o okrągłych statkach kosmicznych. Zarówno sama Hala Stulecia, jak i otaczający ją Pawilon 4 Kopuł składają się z ogromnej ilości kół i kul, zwłaszcza gdyby spojrzeć na nie z góry. Choć o dowódcy floty okrąglaków jeszcze kiedyś napiszę, dziś chciałem zwrócić uwagę na te pomniejsze statki tej flotylli. Pawilon 4 Kopuł to oczywiście teren dawnej Wytwórni Filmów Fabularnych, w której kręcone były tak fantastyczne filmy, jak Test pilota Pirxa czy Pan Kleks w Kosmosie. Czy wyobrażacie sobie lepsze miejsce do kręcenia tego ostatniego niż samo wnętrze statku kosmicznego? Bo ja nie... 

Ślady bytności Obcych-Okrąglaków znajdziemy nie tylko w samych bryłach budynków. Ze względu na specyfikę zastosowania budynków, wszędzie pełno wentylatorów, nawiewów powietrza, itp. o czym szczególnie można się przekonać na zamkniętym dziedzińcu Pawilonu. Oczywiście okrągłych. Do tego Pergola i teren Fontanny, które wyglądają niczym zalany krater po upadku jakiejś okrągłej części która zapewne odpadła od statku królewskiego (Hali Stulecia).

I choć sama stojąca niczym rakieta wycelowana w kosmos Iglica narzuca pewną koncepcję doboru lamp, to i tu nie obyło się bez ingerencji okrąglaków. Choć same szklane klosze łudząco przypominają te najbardziej charakterystyczne lampy słupowe stojące po dziś dzień choćby przy autostradach, to okazało się jednak, że gdzieś na etapie wykonawstwa nagle wszystkie klosze postanowiły połączyć czwórkami swe siły, a ich metalowe obudowy w jakiś metafizyczny sposób rozrosły się do okrągłych kształtów żywo przypominające ufo znane nam chociażby z amerykańskiej strefy 51. 

Tu wszystko jest okrągłe

8 dni później jak na króliku wzrok sokoli

na Biskupinie prawidłowo wylądował płaski bolid

potem kolejne lądowały powoli

cała cywilizacja okrągłych ufo-troli 

Źródło: L.U.C, Kosmostumostów

Kopuła Centrum Badań Kosmicznych

Gdy mowa o flocie okrąglaków, bardzo często jednak zapomina się o dwóch mniej znanych statkach. 

Pierwszy z nich, to kolejna kopuła, przez ludzi podniesiona najwyżej jak tylko się dało aby lepiej obserwować niebo. Czy to właśnie tu Edmund Halley zarówno obserwował niebo, jak i tworzył swe Kroniki Zgonów? Trudno powiedzieć, jednak już sama współczesna funkcja tego budynku (Centrum Badań Kosmicznych) sugeruje taką właśnie historię. 

Okrągłe formy w przejściu pod Pasażem Grunwaldzkim

Kolejnym przedstawicielem okrąglaków jest węzeł przesiadkowy na Rondzie Reagana, maruder który odwiedził nasze miasto przeszło 100 lat później. Dodatkowy wiek sprawił, że wśród okrąglaków zapanowała awangarda, a buntownicy postanowili przybrać bardziej eliptyczne kształty, na szczęście kształty kanciaste są dla nich zupełnie nieosiągalne. Jednak tak jak na formę zewnętrzną okrąglaki mają pewien wpływ (choćby przez nieodpowiednie, tuczące w niektórych obszarach ciała jedzenie), tak kształty wewnętrznych organów zdradzają ich prawdziwą naturę – więc gdy następnym razem będzie iść chociażby przejściem pod Pasażem Grunwaldzkim, uważnie wypatrujcie okrągłych form...

Krasnale lubią sobie pospać z rana...

Wszyscy szukają krasnala

Zajrzyj krasnalowi do serca

Oprócz Wyścigów Łodzi Smoczych, w sobotę odbyło się także Święto Krasnoludków. Niestety, już po nazwie widać, że choć Wrocław jest miastem krasnali, to urzędnicy z magistratu nie odróżniają krasnala od krasnoludka. I choć sądząc po efektach pieniędzy trochę na promocję Dnia Życzliwości wydali, to nie zaczęli od podstawowej sprawy: rozróżnienia tych dwóch różnych rodzajów małych ludzików. 

Tak więc główną uwagę poświęciłem Wyścigom, nie wypadało jednak nie zajrzeć i do wypędzonych z Wyspy Bielarskiej krasnali. Choć trzeba przyznać, że to akurat na dobre im wyszło. Bo zamiast być na umieszczonej na uboczu wyspie, krasnale zajęły ulicę stanowiącą jeden z głównych ciągów pieszych w centrum miasta. Niestety, strasznie ociągały się ze wstaniem, niczym śpiochy spod hoteli Art czy Patio. Choć niczego nie można zarzucić krasnalom z Inki Pinki, to już gorzej szło tym stojącym chociażby na samym rynku, które to o 11-ej dopiero próbowały dobudzić swą marionetkę mimo iż od 10-tej miały być przecież na nogach. 

Trzeba jednak przyznać krasnalom, że jak co roku nie spoczywają na laurach i nie odtwarzają starych pomysłów, tylko starają się wymyślić coś nowego. Czy jest to lepsze, czy gorsze, trudno oceniać. 

Z jednej strony wciąż miło wspominam paradę z I Dnia Życzliwości, a kolejnych już nie mogłem zobaczyć bo uparcie są robione wtedy, kiedy muszę być w pracy. Z drugiej jednak – poza paradą I Święto Krasnali w ogóle nie istniało. Od II edycji święto rozwijane jest nie tylko o komercyjną galę kabaretową, ale także o dodatkowe atrakcje dla dzieci. W zeszłym roku była to wioska krasnali, w tym roku mnóstwo porozrzucanych na kilkusetmetrowej trasie atrakcji plus główne centrum krasnalowe w Parku Staromiejskim. Tak więc po drodze z rynku do Teatru Lalek można było się natknąć na marionetkę Wielkiego Krasnala, oczywiście na stale przebywające na trasie krasnale jak Syzyfki czy psotni Latarnicy, po drodze stoisko wspomnianych Inki-Pinki na którym można było zrobić sobie własną przypinkę. Jeszcze przed przejściem podziemnych można było spotkać parktourowców (ci to chyba okazali się krasnalimi mistrzami w późnym wstawaniu) aby po przejściu pod ziemią podziwiać magiczne sztuczki z kartami i innymi rekwizytami. Kogo nie bawiły magiczne zabawy z piłeczką ze strony prestigitadora, mógł się dosłownie obrócić na drugą stronę i podziwiać magiczne w zupełnie innym stylu występy amatorów dryblowania. Oczywiście, jak w międzyczasie nie nadepnął na ciebie jaki krasnolud na szczudłach, bo i te kręciły się między tym wszystkim. 

Wstępu do magicznej siedziby krasnali pilnowała kolejna krasnalowa marionetka, tym razem już wielkości naturalnej krasnala, która zaczepiała chyba każdego przechodnia, odwracała uwagę każdej napotkanej osoby. Bo przecież zamiast iść do parku można podziwiać próżną gwiazdę jeszcze sprzed parku... Ludzie jednak swój rozum mają, i jakkolwiek marionetka by nie była ciekawa, to i tak trzeba sprawdzić, jakie to jeszcze atrakcje przygotowali organizatorzy. A w parku... niczym grzyby po deszczu wyrosła prawdziwa krasnalowa wioska, pełna kolorowych chatek, ozdabianych każda na inny sposób. Były kotyliony, były kwiaty i skuszone nimi kolorowe motyle, były wreszcie liściaste domki, które niczym drzewa obrosły liśćmi. A że jesień już się zbliża, to i niektóre liście powoli nabierały kolorowych barw. 

Były konkursy, gry i zabawy dla dzieci, były warsztaty lepienia z gliny, była możliwość zajrzenia krasnalowi do serca i pogrzebania w nim (i jeśli ktoś to robił umiejętnie, to krasnal się uśmiechał, jednak gdy ktoś to robił niezbyt udolnie, to wzbudzał swymi próbami straszny gniew Wielkiego Krasnala). Co jeszcze – nie wiem, bo przecież trzeba było szybko wracać sprawdzić, czy smoki nie wypiły nam całej Odry.

Krasnalowa nauka chodzenia

Smoki przypłynęły Odrą

Jak już wspominałem, wrocławskie smoki to raczej smoki wodne, niż te najpopularniejsze w innych regionach, ogniste smoki unoszące się w powietrzu. To chyba dlatego Miasto Spotkań częściej nawiedzają powodzie, za to historia Wrocławia raczej nie obfituje w spektakularne pożary. Choć przedstawiałem wcześniej namiastki smoków rzecznych stworzone przez ludzi (fontanna na placu Solnym, rzygacze na rynku), to nigdy wcześniej nie widziałem takiego smoka w naturze. 

Dopiero wczoraj miałem okazję poznać prawdziwe smoki rzeczne. Zakamuflowane w postaci smoczych łodzi smoczych, ich długie ciało dawało miejsce 10 wioślarzom, sternikowi i bębniarzowi zwanemu szantymenem. Z boku wystawały im małe skrzydełka, a właściwie liczne odnóża boczne o skrzydlastym kształcie, pozwalające szybko i zgrabnie poruszać się w wodzie, aby dopaść swój obiad nie wpadając jednak w żadne zdradliwe wiry rzeczne. 

O ile akurat wszystkie mięśnie nie padają z przetrenowania. Bo każdy z trenerów na zbyt poważnie wziął sobie do serca wyścigi i kazał im ćwiczyć tak długo, że w momencie startu to ludzcy wioślarze musieli wziąć zgrabiałe „skrzydła” w swe dłonie i odpowiednio nimi machając napędzać obolały tułów smoka. To i tak dobrze, bo smoka oznaczonego numerem startowym 2 dopadły przykurcze odnóży, na dodatek niesymetryczne, więc aby mógł wystartować w zawodach trzeba było mu je przywiązać do tułowia, aby smokołodzią nadmiernie nie zarzucało. Ludzie więc musieli wyciągnąć klasyczne drewniane wiosła, które nie odgarniają wody tak skutecznie jak smocze płytwoskrzydła. 

Zacięta walka, bo liczy się nawet długość głowy...

Żeby smokom było jeszcze trudniej, trenerzy do tematu podeszli zbyt strategicznie: wychodząc z założenia że zanurzonemu ciału przeciwstawia się opór masy doszli do wniosku, że mniejsza ilość pożywienia spowoduje płytsze zanurzenie. Efektem ostatecznym było osłabienie wynikające z niedożywienia. Jedynym pożytkiem z tych pomysłów szalonych trenerów było rytmiczne granie marsza w kiszkach smoka, więc chociaż szantymen nie musiał się męczyć wybijając rytm wioślarzom. Za to każdy manewr wykonywany przez ludzkiego sternika wywoływał burzliwy pomruk smoka niezadowolonego z bólu promieniującego ze zmuszanego do ruchu ogona. 

Oczywiście, wszystkie te atrakcje zobaczyć można było wczoraj trakcie III Wyścigów Łodzi smoczych Tumski-Cup organizowanych przez kompleks hotelowo-restauracyjny Hotel Tumski. Na co dzień raczej nie zobaczymy wrocławskich smoków rzecznych na Odrze, gdyż nocują gdzieś w korzeniach drzew rosnących bezpośrednio przy Odrze, co akurat spotkać raczej można na peryferiach Wrocławia i poza miastem. Dlatego warto skorzystać z każdej okazji ich spotkania w trakcie trwania wspomnianych corocznych wyścigów łodzi smoczych. Jeśli komuś tego mało – pozostaje odwiedzić smoki na rynku i placu Solnym, albo samemu poszukać kolejnych smoczych pomników.  

Anioły skoczyły z Iglicy

Zrobili to prawie jak w książce. Prawie, bo widać nie umieli się wspinać. Czyż można ich za to winić? Ważne, że spróbowali. I choć dziś nikt nie wie którędy i jak, to jednak to zrobili. Jakoś przebyli pierwsze kilka metrów, aby potem skorzystać z istniejących już stopni drabiny. Straż miejska nie zauważyła ich w ogóle. Jedynie jakiś przypadkowy przechodzień. Lecz nie przejmowali się nim, po prostu robili swoje. Jak Istwan i Pogo... „Cóż to była za przyjemność – tak stanąć sobie pod szpiczastą iglicą i z góry patrzeć na miasto! Żadnych krat, tylko wielkie, rzeźwe powietrze, które otwierało się na rozległy widok rzeki, wyspy i miasta." 

W przeciwieństwie do Istvina i Pogo, nie wyciągnęli nic ze swych plecaków. Spontanicznie spletli swe ręce w uścisku, uśmiechnęli się do siebie... i skoczyli. Nikt ich nie próbował łapać, bo przecież nikt nie mógł się dostać na górę. Nikt, włącznie z nimi. Więc skoczyli, bo przecież być ich tam nie mogło. Więc nie byli... szeroko rozpostarli swe ręce, aby dłużej cieszyć się wolnością lotu. Z góry podziwiali Halę Stulecia, lecz potem obrócili swe ciała aby podziwiać piękno wciąż tlące się w niszczejących kopułach Pawilonu. Przez chwilę unosili się nad drzewami, aby zakręcić nad rzeką i żółtym mostem. „W dole, po jezdni […] biegły roześmiane dzieci, wykrzykując coś, co zagłuszał wiatr szumiący w uszach, więc Istvan […] poszybował wyżej, […] w stronę zielonej wyspy. Na tle jasnego, przedwieczornego nieba wyglądali jak dwa żurawie z rozpostartymi skrzydłami.” Dumnie przeleciecieli nad pobliskim zoo... początkowo zwierzęta w ciszy im się przyglądały, z szacunkiem oddając honor tym, którzy odważyli się być wolnymi niczym ptaki. Jednak po chwili w sercu najmniejszego nawet zwierzęcia wzbudziła się zazdrość, bo przecież czemu ono ma siedzieć w klatce gdy nawet ludzie mogą stać się prawdziwie wolni. Pierwsze odezwały się orangutany, wykrzykując swój sprzeciw. W ich ślad poszły mniejsze zwierzęta, a gdy nad wszystkim już miał zapanować ryk wzburzonego lwa, wszystko wzmocnił, lecz i zagłuszył huk otwieranego spadochronu. Spadochron Pogo „był koloru czerwonego w żółte pasy, Istvana w biały w czarne trójkąty, przypominał biało-czarny strój arlekina, w którym Istvan występował kiedyś w Paryżu na placu przed Centre Pompidou." 

"I pewnie znowu roześmieli by się do siebie, gdyby nie to, że Istvan zobaczył na jezdni […] radiowóz straży miejskiej, a obok radiowozu dwie małe figurki strażników w czarnych mundurach i czapkach z żółto-czarnym otokiem. Jeden ze strażników machnięciami ręki nakazywał, by natychmiast wracali z nieba na ziemię, bo cóż to za zwyczaj samowolnie latać sobie nad terenami miejskimi, narażając przechodniów na jakąś niemiłą przygodę – chociaż Istvan był pewien, że przy tak dobrej pogodzie żadna niemiła przygoda nie może się zdarzyć. […] Więc ślizgali się na przeźroczystej tafli powietrza z radością, że spłatali całemu miastu figla, z czego pewnie byłyby zadowolone mosiężne gnomy z Karkonoszy, które obsiadły na zawsze ulice, chodniki i place”. 

Aż wreszcie wylądowali. Tam, gdzie swą podróż rozpoczęli, tam i zakończyli – u podnóża ogromnej, celującej ku niebu Iglicy. To właśnie tu wznieśli się ku niebu niczym anioły – i z tego nieba wrócili na ziemię. I cóż z tego, że stał tam  radiowóz z grupą policjantów mających na celu ich ukaranie – oni swe marzenia już spełnili i tego im nikt nie odbierze. Czy znali dzieje Istvana i Pogo? Czy może jedynie myśleli tak jak autor „Poczty listów miłosnych”? Czy wrażenia z lotu były równie wspaniałe jak te opisane przez Stefana Chwina? Tego nie odgadnie nikt... pozostaje jedynie życzyć im, aby mieli równie dużo szczęścia co Istvan i Pogo. 

„Straż miejska chciała im od razu wlepić duży mandat za karygodną niesubordynację; na szczęście skończyło się na upomnieniu, bo osoby Istvana i Pogo znane były paru ważniejszym urzędnikom miasta, którzy w młodości oddawali się szaleństwom Pomarańczowej Alternatywy, krasnoludki na złość komunistom malowali na murach domów, więc i teraz łagodniejszym okiem spojrzeli na wybryk lotniarzy, którzy sfrunęli na miasto prosto z nieba, by cieszyć mieszkańców swoimi sztuczkami”. 

Niniejszy wpis inspirowany jest wydarzeniem sprzed dwóch dni: dwójka ludzi w wieku około 30 lat wspięła się na szczyt Iglicy, po czym skoczyli z niej ze spadochronami. Sytuacja ta łudząco podobna wydaje mi się do opisanej przez Stefana Chwina w opowiadaniu „Poczta listów miłosnych” (książka „Miłość we Wrocławiu”) dlatego postanowiłem się z nią podzielić. 

Źródło cytatów: Stefan Chwin, "Poczta listów miłosnych" wydane w  antologii "Miłość we Wrocławiu"

Niczym Guliwer w Krainie Liliputów

Leżaki na tle latarni morskiej w Kołobrzegu

Poranna pobudka… w oddali morska latarnia, leżaki, ciało od spodu wychładza zimny po nocy piasek. Wydawałoby się: sielanka, gdyby nie to, że przecież wieczorem to był Wrocław? Do niedobudzonego umysłu powoli dochodzą sygnały nierzeczywistości tej sceny. Czyżby jakiś niedokończony sen wyrwał się z umysłu i czekał, aby go przegonić poranną porcją kawy? Przewrót na drugi bok… no już coś bardziej rzeczywistego, przez poranną mgłę na oczach daje się wypatrzeć kształty kościoła, jakby katedry. Myśleć, myśleć, myśleć… przecież szedłem spać w domu? Z okien nie widziałbym katedry, zresztą okna są powyżej poziomu łóżka, więc nawet bym nie widział co się dzieje za oknem. Poza tym w łóżku nie mam piasku tyle, co na boisku do siatkówki plażowej… Myśleć, myśleć, my… NIE MYŚLEĆ!!! Przecież ten kościelny budynek ma kształt kościoła mariackiego w Krakowie. Jeszcze raz na prawy bok… latarnia morska. Na lewy – kościół mariacki… na prawy - latarnia, na lewy - kościół.  NO CO JEST?

Latarnia w Kołobrzegu widziana z perspektywy mewy morskiej

Pomniejszony Kościół Mariacki w Krakowie

Trzeba wstać. Ociężale podnoszę się w górę, momentami czuję jakbym zrywał delikatne nitki… rozumiem, że sieć pajęcza to podobno najmocniejszy budulec na świecie a jesień to pora babiego laa, ale one są CIENIUTKIE, więc nie mogą tak mocno trzymać. No dobra, nie myśleć, wstaję, przecieram oczy… RATUNKU!!! Świat za szybko ucieka spod stóp. Znaczy się, nie, nie upadłem, nie wywróciłem się – po prostu nagle te wszystkie latarnie, kościoły, zamki, robią się takie malutkie! No i te mrówki… znaczy wcześniej, gdy się budziłem wydawało mi się, że to jakieś mrówki wokół mnie żwawo biegają, ale teraz widzę, że to jakieś małe ludki, bo kilka z nich nerwowo biega wokół, jakby próbując się ukryć. Tacy sami jak my… tylko jacyś tacy malutcy. Czyżby się wystraszyły gdy przewracałem się z boku na bok? Czuje się jak Guliwer w trakcie swoich podróży, więc może trzeba złapać któregoś z tubylców i wybadać teren? Uciekają dosyć szybko, jednego jednak udało się nawet złapać między palce. Podnoszę go na wysokość oczu, aby zadać mu pytanie, a ten nagle jak nie dziabnie mnie ukrytym pod płaszczykiem maciupeńkim mieczem… bardziej z zaskoczenia niż z bólu go upuściłem (mam nadzieję, że sobie nic nie połamał po upadku) i zdziwiony zacząłem się zastanawiać co on tak krzyknął swym piskliwym, delikatnym głosikiem. Za Liliputlandię???



(nie)Zamek w Kamieńcu Ząbkowickim

Pana Kamila spotkałem przy najpiękniejszym (nie)zamku województwa dolnośląskiego: pałacu Marianny Oriańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim, a właściwie jej miniaturze. Przepiękny to pałac (swym stylem łudząco imitujący zamki, jednak wbrew pozorom nie posiada on żadnej wartości obronnej), co gorsza od kilku lat niedostępny dla turystów (choć podobno na wiosnę następnego roku ma się to zmienić), więc z radością podziwiam każdy szczegół jego bryły. Choć brak mi tu strasznie otaczających go murów, neogotyckich mrocznych studni, tajemniczych zaułków, to i tak obejrzeć go choć w takiej wersji to tak dużo, zwłaszcza gdy przed bramą nie stoi wyganiająca cię na zewnątrz ochrona… ale wracając do przybytku.

Sobór Św. Trójcy w Hajnówce w skali 1:25



Brama Paczkowska w Ziębicach

Jak wspomina zarządzający Krainą Miniatur, podobno wszystkie miniatury (a jest tu ich bodajże 11) wykonał on sam… i jego znajomi, żeby nie było że on sam. Że niby godzinami sklejał bloki jakiegoś modelarskiego „styropianu”, że jeździł w teren robić precyzyjne pomiary, żeby oddać każdy szczegół, że potem bawił się w misterne wycinanie każdego detalu, każdej cegiełki Krzywej Wieży w Ząbkowicach Śląskich… Dobrze, w godziny mrówczej pracy to uwierzę, w jeżdżenie i zdobywanie informacji, o ile się ta Krzywa Wieża pochyla i w jakim kierunku zorientowany jest nasz dworzec… w to uwierzę. Ale w to samodzielne wycinanie każdego detalu – gdzież by tam! Przecież wystarczy się przyjrzeć – gdzieżby człowiek, ze swymi wielkimi dłońmi miał wycinać takie drobne detale? A do tego te cichuteńkie, radosne głosiki, lekko wystraszone, a mimo to chyba bardziej zainteresowane. Gdzieś kątem oka widzę jakieś ruchy, jednak każda próba szybkiego obrotu wiąże się z piskliwym głosikiem, delikatnym tupotem małych nóżek – i tylko czasem zobaczy się uciekające maleństwo, a czasem to już tylko wzbity za uciekającym kurz się zobaczy. Więc jednak to one – malutkie Liliputy zawładnęły terenem przy Wróblewskiego 9, o ironio, przy jednym z największych symboli wrocławskiej gigantomachii, ogromnej i dostojnej Hali Stulecia. Powiedziałbym wręcz, że w jej cieniu schowały się te maleństwa.

Przepraszam, którędy na dworzec? Znaczy ten właściwy, ten dużych człowieków?



Liliputy przygotowują ucztę dla wielkich człowieków

Ale rozumiem tego człowieka. Bo cóż miał powiedzieć? PRAWDĘ? Że to nie jego praca, ale malutkich Lililputów, które choć architektów znamienitych nie mają, za to mają doskonałych budowlańców, rzemieślników, rzeźbiarzy, itp. którzy te wszystkie misterne budowle odtwarzają na swą skalę, aby choć trochę zyskać splendoru dostępnego do tej pory tylko ludziom? Już to widzę… jakby się tylko dowiedział o tym giermek rycerza z spod Pasażu Grunwaldzkiego, z pewnością ściągnąłby armię swych znajomków-krasnali nie tylko z samego Pasażu, ale i z Rynku, a pewnie i całej reszty Wrocławia – i zaraz armia krasnali chciałaby pokazać, że tym miastem rządzą krasnale, a dla jakichś tam Liliputów nie ma miejsca. A przecież wszyscy wiemy, że Wrocław Fantastyczny to taka magiczna kraina, tygiel znany ze swojej wielokulturowości, w którym znajdzie się miejsce dla każdej fantastycznej rasy. Więc trzeba chronić słodką tajemnicę Krainy Miniatur, a drobnymi datkami na bilety wspierać mieszkańców tej polany, aby było za co kupować pożywienie i kożuszki. Bo przecież jesień już daje Liliputom popalić chłodem, a jeszcze sroższa zima tuż, tuż…

Dworzec Nowy Lilipuci - jak widać w oddali, też w remoncie

Parę słów o Polconie

Trzeba przyznać, że ciężko mi pisać o Polconie. Z jednej strony – mnóstwo atrakcji, z drugiej – ich niestety niska dostępność dla mnie. Choć z jednej strony okres wakacyjny dla ludzi jeszcze nie pracujących jest najlepszym na konwenty, to z drugiej strony komuś kto pracuje niekoniecznie jest łatwo wtedy dostać urlop czy nawet wcześniej zerwać się z pracy. I w swej naiwności myślałem, że przecież ponad połowa Polconu jest dla mnie dostępna… w swej ogromnej naiwności.
Szczególnie interesował mnie blok apokaliptyczny. Wiadomo, rok 2012, być może za pół roku nie będzie już naszego świata, więc może warto by poznać wszystkie scenariusze? Prawie wszystkie scenariusze rozegrano do piątku, do godziny 15-tej, na weekend nie pozostało prawie nic. Ominęło mnie także spotkanie z Danikenem, Sapkowskim… zdecydowanie to nie był konwent dla ludu pracującego.
To, co pamiętam ze wszystkich konwentów (no, może z wyjątkiem Tatooine) to przepiękne tańce tribal, w czasie których człowiek czuł się, jakby to nie człowiek, ale tęcza swymi kolorami tańczyła wokół człowieka. Tym razem Wrocław stanął na przeszkodzie.



Postęp, czyli miniaturyzacja dotyka też żołnierzy Imperium

Wrocław w fantastyce, fantastyka we Wrocławiu



Bo konwent to doskonała okazja do spotkania
z wydawcami... także wrocławskimi

Bo przecież tyle było prelekcji o Wrocławiu Fantastycznym… w czwartek przepadło mi spotkanie na temat biblioteki Shedar. Na szczęście nadrobiłem na spotkaniu sobotnim na temat wrocławskich klubów fantastycznych. No więc dowiedziałem się, że z klubów fantastycznych istnieje nieznana mi do tej pory biblioteka Shedar, godnie reprezentowana przez wspaniałego Henryka Jasickiego. No i… no i ze spotkania nie wynikało nic więcej. Dwóch pozostałych prowadzących po prostu nie przyszło na spotkanie, choć jednego widziano nawet tuż przed drzwiami. No cóż, ja osobiście nie widziałem, ale wiarygodności gżdacza podważać też nie będę.

Nie lepiej ocenię prelekcję Piotra Drzewińskiego „Niesamowity Wrocław”. Choć ze swojej strony wyszukał mnóstwo informacji na temat tego, jak wyglądało Miasto Spotkań po II Wojnie Światowej. Jednak prelekcję „Miasto po resecie” miał w swoich planach także Jacek Inglot, który zresztą poprowadził ją w sposób ciekawszy, więc dublowanie tematyki nie okazało się najlepszym planem. Zwłaszcza, że planowo jednak prelekcja Piotra Drzewińskiego miała mieć jednak inną tematykę.
Tak więc honoru bloku broniły dwie pozycje: wspomniane „Miasto po resecie” i dyskusja panelowa „Wrocław stolicą polskiej fantastyki” którą zresztą opisałem na okrągłą "rocznicę" bloga. Jak sami już chyba wiecie, trochę odbiegała od narzuconego tematu „królowania” polskiej fantastyce, co jednak wzbogaciło dyskusję (i uzasadniło podnoszenie tej, jakże odważnej, tezy). Choć prowadzący panel (Drzewińskix2, Inglot, Ziemiański) poruszyli kwestię ilości autorów piszących we Wrocławiu, to cieszy spostrzeżenie, które padło z publiczności: że jeśli już w fantastyce pojawia się Polska, to prawie zawsze jest to Wrocław. Miło więc, że nie tylko ja zauważam tą prawidłowość polskiej literatury sci-fi i fantasy.
Oceniając, celowo nie poruszam dwóch wrocławskich bloków programowych. Pierwszym jest wywiad z Andrzejem Ziemiańskim, drugim – prelekcja na temat wizerunku Wrocławia w fantastyce. Tutaj ocenę mogą wystawiać tylko jej uczestnicy. Co do prelekcji, kilkadziesiąt osób przychodzących w najgorszym konwentowym terminie (niedziela, godz. 10) daje powody podejrzewać, że tematyka Wrocławia Fantastycznego jest interesująca dla wielu, z kolei kilkukrotne entuzjastyczne wybuchy śmiechu świadczą, że prelekcja wyszła nie najgorzej, choć chętnie usłyszałbym opinie na jej temat ze strony słuchaczy.


Stwory i potwory



Konkurs: wymień największą atrakcję z tego zdjęcia



Oczywiście konwent, to także wszelkiej maści przebierańcy. Niestety, jak zwykle podążam innymi szlakami niż ci wszyscy amatorzy zabaw kostiumowych, więc niezbyt wielu udało mi się ich wypatrzyć, jeszcze mniej sfotografować. Trudne warunki świetlne to jedno, amatorskie zabawy fotografią (żaden profesjonalista nie robi zdjęć w jpg-ach… z wyjątkiem tych, którzy jednak takowe robią : ) i skupianie się także na innych atrakcja to drugie – koniec końców zbyt dużo zdjęć stworów nie udało mi się zrobić. Nie byłem na cosplay walku, sytuację choć trochę uratował cosplayowy konkurs. Cosplay to jednak przecież dosyć zawężone spektrum przebierańców, na dodatek niekoniecznie ten najbardziej interesujący dorosłego człowieka… wciąż mi brakuje steam-punkowców, że nie wspomnę o niektórych ciekawych stworach wypatrzonych w prasie. Pocieszeniem mogła być jednak pizza zjedzona wspólnie z zespołem Void Dancers.
Ze swojej strony stroju żadnego nie przygotowywałem, to jednak do dwóch stworów spotkanych na Polconie się przyczyniłem. To oczywiście znane już czytelnikom straszydła zamieszkujące tereny hali Wartacz, które na konwent zgodziły się przeprowadzić do budynku Uniwersytetu.

Kosmiczna muzyka
Z kolejnych charakterystycznych konwentowych punktów programu muszę wymienić dwa koncerty. Dwa, bo pierwszy pokrył się z prelekcją Piotra Drzewińskiego, więc pierwszej sylaby pierwszego słowa kosmosu nie usłyszałem.

Za to wiem, jak brzmi podróż w czasoprzestrzeni brzmień. Zburzyła ona moje dotychczasowe wyobrażenie o muzyce, która zawsze kojarzyła mi się z harmonią. Harmonią czasem krzykliwą, ale jednak wewnętrznie spójną. Podróż przez czasoprzestrzeń okazała się strasznie chaotyczna… chaotyczna tak bardzo, jak chyba tylko chaotyczny być może wszechświat. Było tu wszystko, co usłyszeć można podróżując przez kosmos w jakimś niewyobrażalnym tempie, z prędkością światła lub skacząc między miejscami hiperprzestrzennymi tunelami. Były tu wrzaski młodziutkich planet, rozbieganych wokół swych młodych jeszcze słońc. Były obserwujące je z boku babcie-galaktyki, przyglądające się rozbrykanym brzdącom i narzekające jak zawsze, jaka ta młodzież hałaśliwa. Były świeżo dojrzałe gwiazdy, ciągnące za sobą swe piękne warkocze, plotkujące o swych ozdobach, o świeżo spotkanych przystojnych kosmitach… były i rozwrzeszczane meteory, przeskakujące z pasa na pas, aby czym prędzej wydostać się z kosmicznego korka. Były i kraksy kosmiczne, gdy zbyt spieszący się do domu meteor albo zderzył się z drugim, albo odwrotnie, wyleciał ze swego pasa aby uderzyć z łomotem w Boga ducha winną planetę. Czegóż tam nie było?
Zupełnie inne odczucia budził transmiter energii. Początkowo odrzucający, bezładna kakofonia dźwięków, a każdy z nich drażniący. Czy to miało naładować człowieka? Początkowo myślałem, że zdecydowanie nie. Każdy drażnił, wpadał w człowieka i wibrował, aby wylać z człowieka jeszcze więcej, niż jest w nim samym. Każdy był niczym kropla mająca przelać czarę… czarę czego? Czarę goryczy, zniechęcenia, gniewu czy agresji? Może właśnie taki był cel – aby w pierwszej części wyzbyć się wszystkiego, co w nas złe, aby w drugiej części się wyciszyć, uspokoić, zrobić miejsce dla energii, którą mieliśmy zostać naładowani w części trzeciej? Nie dane mi było sprawdzić, bo z powodu niedogadania na linii organizatorzy-artysta koncert zaczął się później więc i nie skończył się przed najważniejszym punktem Polkonu.


Gala im. Janusza A. Zajdla

Szczudlarze na Gali Zajdla - źródło: CK Zamek

Oczywiście, jak każdy Polkon, tak i ten zmierzał ku gali rozdania nagród. Po raz kolejny Centrum Kultury Zamek pokazało, że jest wspaniałym producentem przedstawień. I nawet jako przedstawiciela „małej prasy” nie ubodło mnie, że zabrakło miejsc w rzędzie dla mediów – przedstawienie było tak wspaniałe, że zapomina się o drobiazgach.
Galę rozpoczęło wystąpienie szczudlarzy. Oj, przepraszam, potwornych antropoidów którzy na chwilę przejęli władzę nad salą niczym agresorzy. Z malunkami podkreślającymi budowę mięśni przypominającą pierwotnych barbarzyńców, z groźnymi brońmi, poruszającymi się niczym prawdziwi najeźdźcy… choć pokaz był krótki, to robiło to wrażenie.



Zdobywcy nagrody im. Janusza A. Zajdla (źródło: CK Zamek)



Potem było rozdanie nagród. Nawet nie będę pisał, za co je tam Jakub Ćwiek i Maja Lidia Kossakowska dostali – już prawie dwa tygodnie od rozdania, więc kogo to interesowało, to już wie, news to żaden. Początkowo myślałem, że wręczać będą te fantastyczne stwory z początkowej części gali. I tu spotkało mnie ogromne zaskoczenie… nagrody wręczali członkowie fanklubu Gwiezdnych Wojen, oczywiście przebrani. Naprawdę świetne przedstawienie, pełne powagi i honoru dla zwycięzców, lecz także szacunku dla wręczających nagrody fanów fantastyki, a chyba także i współorganizatorów Polkonu. I choć komputerowy ekran (a być może ktoś to czyta nawet na ekranie tabeltu lub komórki) nie odda w pełni atmosfery tego wydarzenia, to polecam poszukać relacji wideo z gali. Godności gali dodał kolejny, tym razem nie standardowy punkt gali  - wręczenie statuetki zaległej. Każdy, kto zna historię nagrody Sfinks wie, że pierwszym jej laureatem został Janusz A. Zajdel, który z powodu śmierci nie mógł odebrać statuetki, której potem nadano jego imię. Organizatorzy Polconu 2012 postanowili nadrobić zaległość i wręczyć statuetkę wdowie po pisarzu, pani Jadwidze Zajdel.

Niestety, tego samego dnia umarł Neil Armstrong, pierwszy człowiek który postawił nogę na Księżycu. To jemu poświęcona została minuta ciszy, choć pretensje można mieć do prelegenta że symboliczną minutę jednak znacząco skrócił.

Dzień następny po gali, czyli początek końca

 

Jak zwykle, niedziela to już nawet nie atmosfera rozprężenia, co wręcz rozstań, końców i wyjazdów. Choć tym razem z racji obowiązków trochę inaczej potraktowałem początek tego dnia, jednak już po mojej prelekcji wielkich atrakcji się nie spodziewałem. Pokręciłem się jeszcze godzinę po coraz bardziej pustoszejących korytarzach budynku, aby dożyć do panelu na temat przyszłości zarówno Nowej Fantastyki, jak i czasopism w ogóle. Niestety, to co tam napotkałem to totalne gombrowiczowskie upupienie. Nowa Fantastyka wielkim czasopismem jest i basta – a że ja (i nie tylko ja) tego nie czuję? Wolę nie przypominać sobie, co czekało niepokornego bohatera Ferdydurke… Nigdy nie przepadałem za formułą Nowej Fantastyki, pewnie dlatego tak lekko podchwyciłem formułę Science Fiction (bez którego zapewne nie byłoby Wrocławia Fantastycznego). Ktoś powie, że Science Fiction już upadło, a Nowa Fantastyka wciąż istnieje… tak, Nowa Fantastyka jest niczym okręt powoli, majestatycznie (baaa, powiedziałbym nawet że OCIĘŻALE, także z pejoratywnym wydźwiękiem tego słowa) tam, gdzie inne, zgrabniejsze od niej okręty dawno dopłynęły – ku krawędzi świata. Tyle, że te małe, zgrabniejsze okręty w każdej chwili mogły zawrócić i tylko głupotą sterników można tłumaczyć przekroczenie tajemniczej granicy… Nowa Fantastyka chyba już dawno przekroczyła punkt, w którym należało zarzucić kotwicę, a teraz już tylko bezładnie zbliża się do przepaści i jej z tym dobrze… Z przykrością słuchało się peanów na własną cześć, więc przyłączyłem się do fali powracających do domu po konwencie.

Na koniec, dwa moje ulubione przebrania tegorocznego Polconu: